De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
(No se muestran 5 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 9: Línea 9:
 
# de ʠmar[,]  arrojar  &.<sup>a</sup>  Conforme fuere la accion <br>ʠ ʃe haçe mas no ai Vbo particular para eʃo &#61; <br>  
 
# de ʠmar[,]  arrojar  &.<sup>a</sup>  Conforme fuere la accion <br>ʠ ʃe haçe mas no ai Vbo particular para eʃo &#61; <br>  
 
# ʃacudir de qualquiera ʃuerte &#61;  '''[[-b|b]][[tytysuca]]''': ym[-] <br>peratiuo: '''[[tytysuca|tyt]][[-u|u]]''':  partiçípíos: '''[[cha-|cha]][[tytysuca]] [[cha-|cha]]''' [-] <br>'''[[tytysuca|tytua]],  [[cha-|cha]][[tytysuca|tytynynga]]''' &#61; <br>  
 
# ʃacudir de qualquiera ʃuerte &#61;  '''[[-b|b]][[tytysuca]]''': ym[-] <br>peratiuo: '''[[tytysuca|tyt]][[-u|u]]''':  partiçípíos: '''[[cha-|cha]][[tytysuca]] [[cha-|cha]]''' [-] <br>'''[[tytysuca|tytua]],  [[cha-|cha]][[tytysuca|tytynynga]]''' &#61; <br>  
# ʃacudirme la piedra, o, otra Coʃa ʠ me tiran <br>o se cae &#61; '''[[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[nysqua(2)?|nyquy]]'''.  sacudiome en el brazo: <br>'''[[z-|ze]][[pquaca]][[-n|n]] [[a-|a]][[nysqua(2)?|nyquy]]'''.  <br>  
+
# ʃacudirme la piedra, o, otra Coʃa ʠ me tiran <br>o se cae &#61; '''[[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[nysqua(2)|nyquy]]'''.  sacudiome en el brazo: <br>'''[[z-|ze]][[pquaca]][[-n|n]] [[a-|a]][[nysqua(2)|nyquy]]'''.  <br>  
# ʃagaz &#61;  '''[[a-|a]][[pquyquychie]] [[yn(3)|yn]] [[puyquyne|puyca]]''' &#61; <br>  
+
# ʃagaz &#61;  '''[[a-|a]][[pquyquychie]] [[yn(2)|yn]] [[puyquyne|puyca]]''' &#61; <br>  
# ʃal quiere eſte guebo - ''ipquauie gue apqueque''<ref>Este texto fue realizado por otra mano, pero el estilo de escritura parece ser de comienzos del siglo XVIII.</ref> <br>  
+
# ʃal quiere eſte guebo - ''ipquauie gue apqueque''<ref>Este texto fue realizado por otra mano, pero el estilo de escritura parece ser de comienzos del siglo XVII. Podría traducirse como "alguna cosa es lo que quiere".</ref> <br>  
 
# ʃal &#61;  '''[[nygua]]''' &#61; <br>  
 
# ʃal &#61;  '''[[nygua]]''' &#61; <br>  
 
# ʃalar &#61;  '''[[nygua]][[-z|z]] [[ys(2)|ys]] [[-b|b]][[iasqua]]''' &#61; <br>  
 
# ʃalar &#61;  '''[[nygua]][[-z|z]] [[ys(2)|ys]] [[-b|b]][[iasqua]]''' &#61; <br>  
 
# ʃalir uno &#61;  '''[[fac]] [[z-|z]][[iansuca(2)|ansuca]]''' &#61; <br>  
 
# ʃalir uno &#61;  '''[[fac]] [[z-|z]][[iansuca(2)|ansuca]]''' &#61; <br>  
# ʃalir la multitud de jente de donde an eſtado juntoʃ<br>'''[[fac]] [[chi-|chi]][[-b|b]][[?|gusqua]]'''.  preterîto:  '''[[fac]] [[chi-|chi]][[-b|b]][[?|guque]]''' &#61; <br>  
+
# ʃalir la multitud de jente de donde an eſtado juntoʃ<br>'''[[fac]] [[chi-|chi]][[-b|b]][[gusqua(5)|gusqua]]'''.  preterîto:  '''[[fac]] [[chi-|chi]][[-b|b]][[gusqua(2)|guque]]''' &#61; <br>  
# Salir  muchos &#61;  '''[[fac]] [[chi-|chi]][[?|gusqua]]''' &#61; <br>
+
# Salir  muchos &#61;  '''[[fac]] [[chi-|chi]][[gusqua(5)|gusqua]]''' &#61; <br>
# ʃalir el agua &#61;  '''[[fac]] [[a-|a]][[?|gusqua]]''' &#61; <br>  
+
# ʃalir el agua &#61;  '''[[fac]] [[a-|a]][[gusqua(5)|gusqua]]''' &#61; <br>  
 
# ʃalir El pollo &#61;  '''[[a-|a]][[finsuca]]''' &#61; <br>  
 
# ʃalir El pollo &#61;  '''[[a-|a]][[finsuca]]''' &#61; <br>  
# ʃalir el sol &#61;  '''[[sua]][[-z|z]] guan amisqua''' &#61; <br>  
+
# ʃalir el sol &#61;  '''[[sua]][[-z|z]] [[?|gua]][[-n|n]] [[a-|a]][[?|misqua]]''' &#61; <br>  
 
# ʃaliua &#61; '''[[quyhyza]]''' &#61; <br>  
 
# ʃaliua &#61; '''[[quyhyza]]''' &#61; <br>  
 
# ʃalpicar  lo mismo ʠ ʃaltar &#61; <br>  
 
# ʃalpicar  lo mismo ʠ ʃaltar &#61; <br>  
# ʃaltar &#61;  '''guate zansuca''', {{lat|l,}} '''guate bchahansuca'''<br>ambos neutros &#61; <br>  
+
# ʃaltar &#61;  '''[[guata|guate]] [[z-|z]][[iansuca(2)|ansuca]]''', {{lat|l,}} '''[[guata|guate]] [[bchahansuca]]'''<br> ambos neutros &#61; <br>  
 
# ʃaltear &#61;  '''[[i-|i]][[sapquagosqua]]''',  neutro,  {{lat|L,}} '''[[-b|b]][[sapquasuca]]''',<br>actíuo. ʃalteome  '''[[cha-|cha]] [[-b|b]][[sapquasuca|sapquao]]''' &#61; <br>  
 
# ʃaltear &#61;  '''[[i-|i]][[sapquagosqua]]''',  neutro,  {{lat|L,}} '''[[-b|b]][[sapquasuca]]''',<br>actíuo. ʃalteome  '''[[cha-|cha]] [[-b|b]][[sapquasuca|sapquao]]''' &#61; <br>  
 
# ʃaluar de peligro &#61;  '''[[z-|ze]][[huizesuca]]''' &#61; <br>  
 
# ʃaluar de peligro &#61;  '''[[z-|ze]][[huizesuca]]''' &#61; <br>  

Revisión del 22:56 21 mar 2019

Lematización[1]

  1. de ʠmar[,] arrojar &.a Conforme fuere la accion
    ʠ ʃe haçe mas no ai Vbo particular para eʃo =
  2. ʃacudir de qualquiera ʃuerte = btytysuca: ym[-]
    peratiuo: tytu: partiçípíos: chatytysuca cha [-]
    tytua, chatytynynga =
  3. ʃacudirme la piedra, o, otra Coʃa ʠ me tiran
    o se cae = chahan anyquy. sacudiome en el brazo:
    zepquacan anyquy.
  4. ʃagaz = apquyquychie yn puyca =
  5. ʃal quiere eſte guebo - ipquauie gue apqueque[2]
  6. ʃal = nygua =
  7. ʃalar = nyguaz ys biasqua =
  8. ʃalir uno = fac zansuca =
  9. ʃalir la multitud de jente de donde an eſtado juntoʃ
    fac chibgusqua. preterîto: fac chibguque =
  10. Salir muchos = fac chigusqua =
  11. ʃalir el agua = fac agusqua =
  12. ʃalir El pollo = afinsuca =
  13. ʃalir el sol = suaz guan amisqua =
  14. ʃaliua = quyhyza =
  15. ʃalpicar lo mismo ʠ ʃaltar =
  16. ʃaltar = guate zansuca, l, guate bchahansuca
    ambos neutros =
  17. ʃaltear = isapquagosqua, neutro, L, bsapquasuca,
    actíuo. ʃalteome cha bsapquao =
  18. ʃaluar de peligro = zehuizesuca =
  19. ʃaluarʃe o escapar de peligro = zehuizensuca
  20. ʃalud tener = choc izone =
ʃanar
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 112v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Este texto fue realizado por otra mano, pero el estilo de escritura parece ser de comienzos del siglo XVII. Podría traducirse como "alguna cosa es lo que quiere".
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.