De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
(No se muestran 26 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 4: Línea 4:
 
|siguiente = fol 15v
 
|siguiente = fol 15v
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_15r.jpg
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_15r.jpg
|morfo =
+
|morfo_d =  
 +
 
 +
{{der|15}}
 +
# Andar haçiatraʃ &#61;  '''[[z-|z]][[ito]] [[i-|i]][[nynsuca|ny]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} '''[[ito]] [[i-|i]][[nynsuca|ny]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', <br> {{lat|L,}} '''[[ichy|ichyc]] [[i-|i]][[nynsuca|ny]][[-n(2)|<sup>n</sup>]][[-suca|su{{t_l|c}}a]]''', {{lat|L,}} '''[[z-|z]][[ito]] [[i-|i]][[nasqua|na]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
 +
# Andar descaminado &#61;  '''[[z-|z]][[inquynsuca|inquy]][[-n(2)|n]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]], [[m-|m]][[inquynsuca|inquy]][[-n(2)|n]][[-s|s]] [[m-|m]][[nasqua|na]]'''  <br> '''[[a-|a]][[inquynsuca|inquy]][[-n(2)|n]][[-s|s]] [[a-|a]][[nasqua|na]]''',  {{lat|yten}},  '''[[ie]][[-n(4)|n]][[za|za]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]]'''  {{lat|yten}}  '''[[z-|Z]][[quihique(2)?|quyhyca]][[-s|s]]'''- <br> '''[[ma-|ma]][[quynsuca|quy]][[-n(2)|n]], [[m-|m]][[quihique(2)?|quyhyca]][[-s|s]] [[ma-|ma]][[quynsuca|quy]][[-ne(2)|ne]] [[a-|a]][[quihique(2)?|quyca]][[-s|s]] [[ma-|ma]][[quynsuca|quy]][[-n(2)|n]]'''  <br> {{lat|yten}},  '''[[ie]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-s|s]] [[z-|ze]][[misqua|mi]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
 +
# Andar traʃ del &#61;  '''[[a-|a]][[suca(2)|suca]][[-s|s]] [[i-|i]][[syne|sẏna]]''' &#61; <br>
 +
# Andar çiempre traʃ del &#61;  '''[[a-|a]][[suca(2)|suca]][[-s|s]] [[a-|a]][[fuyza|fuyzy]] [[i-|i]][[syne]]'''  <br>
 +
# Andar traʃ del[,] {{t_l|ʃ}}eguille &#61;  '''[[a-|a]][[quihicha]] [[ze-|ze]][[-b|b]][[isqua|i]][[-squa|squa]]''' &#61; '''[[ze-|ze]][[misqua|mi]][[-scua|s{{in|cua}}]]'''  <br>
 +
# Andar Con el &#61;  '''[[a-|a]][[bohoza|bohoze]]. [[i-|i]][[syne]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[bohoza|bohoze]] [[ze-|ze]][[misqua|mi]][[-squa|s'''[-]<br> '''qua]]''' &#61; <br>
 +
# Andan los frailes de dos en dos &#61;  '''[[fraire]] [[guene|guen]] [[boza]]''' <br> '''[[fuyza|fuyz]] [[yta]][[-n|n]] [[a-|a]][[bizine|bizen]][[-s|s]] [[a-|a]][[syne]]'''  <br>
 +
# Andarʃe por El pueblo &#61;  '''[[gue(2)|gue]] [[chichy]] [[i-|i]][[syne]]''' {{lat|L,}} '''[[gue(2)|gue]]''' <br> '''[[gany]][[-c|c]] [[i-|i]][[syne]]'''  <br>
 +
# Andar traʃ de mujereʃ  andar traʃ de borracheraʃ  <br> '''[[fucha|fuch]] [[u(3)|o]][[-c|c]] [[a-|a]][[-m|m]][[isqua|ique]][[-s|s]] [[a-|a]][[-b|b]][[xy]]''',  '''[[bioty]] [[quychyquy|quychẏc]]<sup>[[-c|c]]</sup> [[u(3)|u]] [[a-|a]][[-m|m]][[isqua|ique]][[-s|s]]'''&#61; <br> '''[[a-|a]][[-b|b]][[xy]]''', {{lat|L,}} '''[[fapqua]] [[xie(2)|sie]] [[yn]] [[iohotysuca|nnohota]][[-suca|suca]][[-c|c]] [[u(3)|o]] [[a-|a]][[-m|m]][[isqua|i'''[-]<br> '''que]][[-s|s]] [[a-|a]][[syne]]'''&#61;  <br>
 +
# Andarʃe de borrachera en borrachera &#61;  '''[[bihote]][[-c|c]]''' <br> '''[[bihote]][[-c|c]] [[i-|i]][[syne]]''' &#61; <br>
 +
# Andarʃe de caʃa en caʃa &#61;  '''[[gue(2)|gue]] [[ata|ate]] [[gue(2)|gue]] [[ata]][[-c|c]] [[a-|a]][[pquasqua|pqua]]''' <br> ''' {{cam1|[[sie|sic]]|sie}} [[a-|a]][[syne]]''' &#61; <br>
 +
# Anda tu hijo bellaco &#61;  '''[[m-|m]][[chuta]][[-z|z]] [[a-|a]][[chuensuca|chuen]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|gue'''[-]<br> '''n]][[-s|s]] [[a-|a]][[syne]]'''&#61;  <br>
 +
# Anda tríste &#61;  '''[[a-|a]][[pquyquy]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-c|c]] [[a-|a]][[syne]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[suca|su'''[-]<br> '''ca]][[-n|n]] [[a-|a]][[pquyquy]][[-z|z]] [[ma-|ma]][[guene|gueca]] [[a-|a]][[syne]]'''&#61;  <br>
 +
# Andarʃe por eʃas tierraʃ &#61;  '''[[quyca]][[-s|s]] [[i-|i]][[syne]]''' &#61; <br>
 +
{{der|Andar}}
  
# [[z-|Z]][[yto|ito]][[i-|i]][[nynsuka|nynsuca]] - [[yto|ito]][[i-|i]][[nynsuka|nynsuca]] - [[i-|i]][[chy|chy]][[-k|c]][[i-|i]][[nynsuka|nysuca]] - [[z-|z]][[yto|ito]][[i-|i]][[naskua|nasqua]]
 
# Zinquynsina, minquynsmna, ainquynsana, - ienzasina, - zquyhycas maquyn, mquyhycas maquyne, aquycas maquyn, - ienzas zemisqua.
 
# Asucas [[i-|i]][[syne|syna]]
 
# Asucas afuyzy isyne
 
# Aquihicha zebisqua, zemiscua
 
# [[a-|A]][[bohoza|bohoze]] [[i-|i]][[syne|syne]] - [[a-|a]][[bohoza|bohoze]] [[z-|ze]][[miskua|misqua]]
 
# [[fraire|Fraire]] [[guene|guen]] [[boza|boza]] [[fuyza|fuyz]] ytan [[a-|a]][[bizine|bizen]][[-s|s]] [[a-|a]][[syne|syne]]
 
# [[ue|Gue]] [[chichy|chichy]] [[i-|i]][[syne|syne]] - [[ue|gue]] [[gany|gany]][[-k|c]] [[i-|i]][[syne|syne]]
 
# [[fucha|Fucho]][[-k|c]] amiques [[a-|a]][[b-|b]][[xyky|xy]], [[biohoty|bioty]]''quychycu'' amiques [[a-|a]][[b-|b]][[xyky|xy]] [o] [[fapkua|fapqua]] sie [[yn|yn]] nnohotasucaco amiques [[a-|a]][[syne|syne]]
 
# [[biohote|Bihote]][[-k|c]] [[biohote|bihote]][[-k|c]] [[i-|i]][[syne|syne]]
 
# [[ue|Gue]] [[ata|ate]] [[ue|gue]] [[ata|ata]][[-k|c]] apquasic [[a-|a]][[syne|syne]]
 
# [[m-|M]][[chuta|chuta]][[-z|z]] [[a-|a]][[chuene|chuen]][[-za|za]][[-k|c]] aguens [[a-|a]][[syne|syne]]
 
# [[a-|A]][[pkyky|pquyquy]][[nza|za]][[-k|c]] [[a-|a]][[syne|syne]] - [[a-|a]][[suca|suca]][[-n|n]] [[a-|a]][[pkyky|pquyquy]][[-z|z]] magueca [[a-|a]][[syne|syne]]
 
# [[kyka|Quyca]][[-s|s]] [[i-|i]][[syne|syne]]
 
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión del 14:05 2 nov 2021

Lematización[1]
15
  1. Andar haçiatraʃ = zito inynsuca, L, ito inynsuca,
    L, ichyc inynsuca, L, zito inasqua =
  2. Andar descaminado = zinquyns ina, minquyns mna
    ainquyns ana, yten, ienzas ina yten Zquyhycas-
    maquyn, mquyhycas maquyne aquycas maquyn
    yten, ienzas zemisqua =
  3. Andar traʃ del = asucas isẏna =
  4. Andar çiempre traʃ del = asucas afuyzy isyne
  5. Andar traʃ del[,] ʃeguille = aquihicha zebisqua = zemicua
  6. Andar Con el = abohoze. isyne, L, abohoze zemis[-]
    qua
    =
  7. Andan los frailes de dos en dos = fraire guen boza
    fuyz ytan abizens asyne
  8. Andarʃe por El pueblo = gue chichy isyne L, gue
    ganyc isyne
  9. Andar traʃ de mujereʃ andar traʃ de borracheraʃ
    fuch oc amiques abxy, bioty quychẏcc u amiques=
    abxy, L, fapqua sie yn nnohotasucac o ami[-]
    que
    s asyne
    =
  10. Andarʃe de borrachera en borrachera = bihotec
    bihotec isyne =
  11. Andarʃe de caʃa en caʃa = gue ate gue atac apqua
    sic[2] asyne =
  12. Anda tu hijo bellaco = mchutaz achuenzac ague[-]
    n
    s asyne
    =
  13. Anda tríste = apquyquynzac asyne, L, asu[-]
    ca
    n apquyquyz magueca asyne
    =
  14. Andarʃe por eʃas tierraʃ = quycas isyne =
Andar
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 15r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido sie.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.