De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
(No se muestran 38 ediciones intermedias de 3 usuarios)
Línea 3: Línea 3:
 
|anterior = fol 15r
 
|anterior = fol 15r
 
|siguiente = fol 16r
 
|siguiente = fol 16r
|foto =  
+
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_15v.jpg
 +
|morfo_d =
 +
<br>
 +
# Andarʃe por las calleʃ &#61; '''[[ize]][[-s|s]] {{cam1|[[a-|a]][[syne|syn{{in|c}}]]|asyne}}''',  {{lat|L,}} '''[[ize]] [[chichy|{{in|c}}hich]] [[a-|a]][[syne|s'''[-]<br> '''yne]]'''&#61;<br>
 +
# Andarʃe por las labranzas &#61; '''[[ta(2)|ta]][[-s|s]] [[a-|a]][[syne]]''', {{lat|L,}} '''[[ta(2)|ta]] [[chichy|chich]]'''<br>'''[[a-|a]][[syne]]'''&#61;<br>
 +
# Anda por el Campo {{in|o}} en el campo &#61; '''[[muyquy]][[-s|s]] [[a-|a]][[syne]]'''<br>
 +
# Anda en pie &#61; '''[[cus]] [[a-|a]][[syne]]''' &#61;<br>
 +
# Anda a caballo&#61; '''[[hycabai]] [[gy]][[-c|c]] [[a-|a]][[syne]]''' <br>
 +
# Andapie &#61; '''[[a-|a]][[quihicha|quihich]] [[u(3)|o]][[-c|c]] [[a-|a]][[syne]]''' <br>
 +
# Anda desnudo &#61; '''[[chuhis]][[-c|c]] [[a-|a]][[syne]]'''&#61; <br>
 +
# Ande Vestido  &#61; '''[[chine|chin]][[-c|c]] [[a-|a]][[zone|zon]][[-s|s]] [[a-|a]][[syne]]''' anda con camiseta <br>
 +
# Angoſta cosa &#61; '''[[a-|a]][[fihista]][[-za|za]]''', {{lat|L,}} '''[[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''' <br>
 +
# Angoſto por de dentro &#61; '''[[a-|a]][[tye]][[-za|za]]''' <br>
 +
# Anochezer &#61; '''[[a-|a]][[chysquynsuca|chysquy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[zinansuca|zina]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' <br>anocheser del todo &#61; '''[[a-|a]][[zacansuca|zaca]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[umzansuca|umza]][[-n(2)|n]]'''[-]<br>'''[[-suca|suca]]''' <br>
 +
# Anocheçiome  &#61; '''[[cha-|cha]][[has]] [[a-|a]][[zacansuca|zaca]][[-ne(2)|ne]]''' &#61;<br>
 +
# Anoche a prima noche &#61; '''[[zasca]]''' &#61;<br>
 +
# Anoche ablando absolutamente &#61; '''[[zahasa]]''' &#61;<br>
 +
# Anoche toda la noche &#61; '''[[zahasa|zahasy]] [[za]][[-s|s]] [[uca(2)|uca]]''' &#61;<br>
 +
# Animoʃo &#61; '''[[a-|a]][[tyhyba]] [[cuhuma]] [[gue]]''' &#61;<br>
 +
# Animar a otro &#61; '''[[a-|a]][[pquyquy]] [[-b|b]][[cuhumysuca|cuhumy]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} <br>'''[[a-|a]][[pquyquy]] [[cuhuma]][[-c|c]] [[-b|b]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]]''' <br>
 +
# Animarʃe &#61; '''[[z-|Z]][[pquyquy]][[-z|z]] [[a-|a]][[cuhumynsuca|cuhumy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} <br>'''[[z-|z]][[pquyquy|quyquy]][[-z|z]] [[cuhuma]][[-c|c]] <sup>[[a-|a]]</sup>[[gasqua|ga]][[-squa|squa]]'''&#61; <br>
 +
# Antaño &#61; '''[[zocam|Zocam]] [[ana(3)|ána]]''', antantańo. '''[[zocam]] [[bon(2)|bo<sup>n</sup>]][[-na(2)|na]]'''. <br>'''[[zocam|zoca<sup>m</sup>]] [[mina]]''', aora tres ańos, '''[[zocam|zoca<sup>m</sup>]] [[muyhycana]]''', ao[-]<br>ra quatro. '''[[zocam]] [[hyzquyna]]''' aora çinco, '''[[zocam]]''' <br>'''[[tana]]''', aora  6; '''[[zocam]] [[cuhuna]]''', 7. '''[[zocam]] [[suhuzana]]'''<br>
 +
{{der|8}}
 +
 
 +
 
 
|texto =
 
|texto =
  
Andarse por las calles. '''Izes asyne''' [o] '''ize chiehasyne<ref>En el ms., "'''izes azyn<sup>c</sup>''' [o] '''ize<sup>c</sup>hichas yne'''".</ref>'''.<br>
+
Andarse por las calles. '''Izes asyne''' [o] '''ize chichasyne<ref>En el ms., "'''izes azyn<sup>c</sup>''' [o] '''ize<sup>c</sup>hichas yne'''".</ref>'''.<br>
 
Andarse por las labranzas. '''Tas asyne''' [o] '''ta chichasyne'''.<br>
 
Andarse por las labranzas. '''Tas asyne''' [o] '''ta chichasyne'''.<br>
 
Anda por el campo o en el campo. '''Muyquys asyne'''.<br>
 
Anda por el campo o en el campo. '''Muyquys asyne'''.<br>
 
Anda en pie. '''Cus asyne'''.<br>
 
Anda en pie. '''Cus asyne'''.<br>
Anda a caballo. '''Hycabaigye asyne'''.<br>
+
Anda a caballo. '''Hycabaigyc asyne'''.<br>
 
And[a] a pie. '''Aquihichoc asyne'''.<br>
 
And[a] a pie. '''Aquihichoc asyne'''.<br>
 
Anda desnudo. '''Chuhisc asyne'''.<br>
 
Anda desnudo. '''Chuhisc asyne'''.<br>
 
Anda<ref>En el ms., "ande".</ref> vestido. '''Chinc azonsasyne'''.<br>
 
Anda<ref>En el ms., "ande".</ref> vestido. '''Chinc azonsasyne'''.<br>
Angosta cosa. '''Afihistaza [o] magueza'''.<br>
+
Angosta cosa. '''Afihistaza''' [o] '''magueza'''.<br>
 
Angosto por de dentro. '''Atyeza'''.<br>
 
Angosto por de dentro. '''Atyeza'''.<br>
 
Anochezer. '''Achysquynsuca''' [o] '''azinansuca'''; anocheser del todo, '''azacansuca''' [o] '''aumzansuca'''.<br>
 
Anochezer. '''Achysquynsuca''' [o] '''azinansuca'''; anocheser del todo, '''azacansuca''' [o] '''aumzansuca'''.<br>
Anocheçiónie. - '''Chahas azacane'''.<br>
+
Anocheçióme. - '''Chahas azacane'''.<br>
Anoehea prima noche. '''Zasca'''.<br>
+
Anoche a prima noche. '''Zasca'''.<br>
 
Anoche, ablando absolutamente. '''Zahasa'''.<br>
 
Anoche, ablando absolutamente. '''Zahasa'''.<br>
 
Anoche toda la noche. '''Zahasyzasuca'''.<br>
 
Anoche toda la noche. '''Zahasyzasuca'''.<br>

Revisión del 08:01 10 jun 2022

Lematización[1]

  1. Andarʃe por las calleʃ = izes asyn˰c[2] , L, ize ˰chich as[-]
    yne
    =
  2. Andarʃe por las labranzas = tas asyne, L, ta chich
    asyne=
  3. Anda por el Campo ˰o en el campo = muyquys asyne
  4. Anda en pie = cus asyne =
  5. Anda a caballo= hycabai gyc asyne
  6. Andapie = aquihich oc asyne
  7. Anda desnudo = chuhisc asyne=
  8. Ande Vestido = chinc azons asyne anda con camiseta
  9. Angoſta cosa = afihistaza, L, magueza
  10. Angoſto por de dentro = atyeza
  11. Anochezer = achysquynsuca, L, azinansuca
    anocheser del todo = azacansuca, L, aumzan[-]
    suca
  12. Anocheçiome = chahas azacane =
  13. Anoche a prima noche = zasca =
  14. Anoche ablando absolutamente = zahasa =
  15. Anoche toda la noche = zahasy zas uca =
  16. Animoʃo = atyhyba cuhuma gue =
  17. Animar a otro = apquyquy bcuhumysuca, L,
    apquyquy cuhumac bgasqua
  18. Animarʃe = Zpquyquyz acuhumynsuca, L,
    zquyquyz cuhumac agasqua=
  19. Antaño = Zocam ána, antantańo. zocam bonna.
    zocam mina, aora tres ańos, zocam muyhycana, ao[-]
    ra quatro. zocam hyzquyna aora çinco, zocam
    tana, aora 6; zocam cuhuna, 7. zocam suhuzana
8
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 15v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido asyne.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.