De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
(No se muestran 5 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 17: Línea 17:
 
# Cada noche quantas uezeʃ &#61; '''[[za]] [[ata]] [[za]] [[ata]][[-z|z]] [[yca]] [[fica(2)|fica]]'''[-]<br> '''[[-c|c]][[-ua(2)|ua]]''' &#61;<br>
 
# Cada noche quantas uezeʃ &#61; '''[[za]] [[ata]] [[za]] [[ata]][[-z|z]] [[yca]] [[fica(2)|fica]]'''[-]<br> '''[[-c|c]][[-ua(2)|ua]]''' &#61;<br>
 
# Cadera o quadril &#61;  '''[[muyhyzua]]''' &#61; <br>
 
# Cadera o quadril &#61;  '''[[muyhyzua]]''' &#61; <br>
# Caducar &#61; '''Zpquyquy Zamuynsuca''' &#61; <br>
+
# Caducar &#61; '''[[z-|Z]][[pquyquy]][[-z|Z]] [[a-|a]][[muynsuca]]''' &#61; <br>
# Caerʃe una cosa de ʃu eſtado &#61;  '''Zebenansuca''' &#61; <br>
+
# Caerʃe una cosa de ʃu eſtado &#61;  '''[[ze-|Ze]][[benansuca]]''' &#61; <br>
# Caer en el Lodo &#61;  '''usuac izasqua''', {{lat|L,}} '''usuac Zebenansuca'''  <br>
+
# Caer en el Lodo &#61;  '''[[usua]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]''', {{lat|L,}} '''[[usua]][[-c|c]] [[ze-|Ze]][[benansuca]]'''  <br>
# Caer en el agua &#61;  '''siec izasqua''', {{lat|L,}} '''sie gacizasqua'''  <br>
+
# Caer en el agua &#61;  '''[[sie]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]''', {{lat|L,}} '''[[sie]] [[gy|ga]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]'''  <br>
# Caer despaldas &#61;  '''hyc zansuca  ybcac Zansuca'''  <br>
+
# Caer despaldas &#61;  '''[[hy|hy]][[-c|c]] [[z-|z]][[iansuca|ansuca]] [[ybca]][[-c|c]] [[z-|Z]][[iansuca|ansuca]]'''  <br>
# Caer en la tierra &#61;  '''hichas  izasqua'''  <br>
+
# Caer en la tierra &#61;  '''[[hicha]][[-s|s]] [[i-|i]][[zasqua]]'''  <br>
# Caer en el hoyo &#61;  '''ichyquy cizasqua'''  <br>
+
# Caer en el hoyo &#61;  '''[[ichyquy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]'''  <br>
# Caer sobre otro &#61;  '''agyc Zbenansuca''', {{lat|L,}} '''agyc izasq.<sup>ua</sup>'''  <br>
+
# Caer sobre otro &#61;  '''[[a-|a]][[gy]][[-c|c]] [[z-|Z]][[benansuca]]''', {{lat|L,}} '''[[a-|a]][[gy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|zasq.<sup>ua</sup>]]'''  <br>
# Caer de lo alto &#61;  '''guan zmasqua'''  <br>
+
# Caer de lo alto &#61;  '''[[gua]][[-n|n]] [[z-|z]][[masqua]]'''  <br>
# Caer de lo alto en tierra &#61;  '''guan Zmaques hichas'''[-] <br> '''iza''' &#61; <br>
+
# Caer de lo alto en tierra &#61;  '''[[gua]][[-n|n]] [[z-|Z]][[masqua|maque]][[-s|s]] [[hicha]][[-s|s]]''' <br> '''[[i-|i]][[zasqua|za]]''' &#61; <br>
# Caer de cabeza &#61;  '''izysco guan zemasqua''', {{lat|L,}} <br> '''izyto guan Zmasqua''', {{lat|L,}} '''izyto zemisqua''', {{lat|L,}} <br>
+
# Caer de cabeza &#61;  '''[[i-|i]][[zysquy|zysc]] [[o(4)|o]] [[gua]][[-n|n]] [[ze-|ze]][[masqua]]''', {{lat|L,}} <br> '''[[i-|i]][[zyta|zyt]] [[o(4)|o]] [[gua]][[-n|n]] [[z-|Z]][[masqua]]''', {{lat|L,}} '''[[i-|i]][[zyta|zyt]] [[o(4)|o]] [[ze-|ze]][[misqua]]''', {{lat|L,}} <br>
 
{{der|'''izyto &#61;}}
 
{{der|'''izyto &#61;}}
 
 
|morfo_r =
 
 
# [[quaresma|Quaresma]] [[boza|boz]] [[uca(2)|uc]]
 
# [[cha-|Cha]][[-m|m]][[istysuca|isty]] [[puyne|puyn]] [[uca(2)|uca]] [[i-|i]][[chubia]] [[cha-|cha]][[hac]] [[a-|a]][[-b|b]][[zisqua]]
 
# [[z-|Ze]][[-m|m]][[istysuca|isty]] [[puyne|puyn]] [[uca(2)|uca]] [[ipquauie]][[-z|z]] [[yc]] [[-b|b]][[zisqua|zinga]]
 
# [[a-|A]][[yba|<sup>y</sup>ba]][[-s|s]] [[m-|m]][[zysqua|zyquy]] [[puyne|puyn]] [[uca(2)|uca]] [[pecar]] [[cuhuma]] [[fuyze]] [[gue]] [[ma-|ma]][[quysqua|quisca]].
 
# ¿[[m-|M]][[nasqua|na]] [[ata]] [[m-|m]][[nasqua|na]] [[ata]][[-z|z]] [[yca]] [[fica(2)|fica]][[-ca|ca]] [[fuyza|fuyz]][[ua]] [[pecar]] [[m-|m]]<sup>[[-m|m]]</sup>[[quysqua]]?
 
# [[sua|Sua]] [[ata]] [[sua]] [[ata|<sup>a</sup>ta]][[-z|z]] [[yca]] [[fica(2)|fica]][[-c|c]][[ua]]?
 
# [[za|Za]] [[ata]] [[za]] [[ata]][[-z|z]] [[yca]] [[fica(2)|fica]][[-c|c]][[ua]]?
 
# [[muyhyzua|Muyhyzua]]
 
# [[z-|Z]][[pquyquy]][[-z|z]] [[a-|a]][[muynsuca]]
 
# [[z-|Ze]][[benansuca|benansuca]]
 
# [[usua|Usua]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]] - [[usua]][[-c|c]] [[z-|ze]][[benansuca]]
 
# [[xie(2)|Sie]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]] - [[xie(2)]] [[gy|ga]]c [[i-|i]][[zasqua]].
 
# [[hicha|Hicha]][[-s|s]] [[i-|i]][[zasqua]]
 
# [[ichyquy|Ichyquy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]
 
# [[a-|A]][[gy]]c [[z-|z]][[benansuca]] - [[a-|a]][[gy]]c [[i-|i]][[zasqua]]
 
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[z-|z]][[masqua]]
 
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[z-|z]][[masqua|maque]][[-s|s]] [[hicha]][[-s|s]] [[i-|i]][[zasqua|za]]
 
# [[i-|I]][[zysquy|zysc]][[u|o]] [[gua]]n [[z-|ze]][[masqua]] - [[i-|i]][[zyta|zyt]][[u|o]] [[gua]]n [[z-|z]][[masqua]] - [[i-|i]][[zyta|zyt]][[u|o]] [[z-|ze]][[misqua]]
 
  
  

Revisión del 16:15 2 ago 2020

Lematización[1]
33
  1. Cada dos quaresmas = quaresma boz uc, y así de
    los demas =
  2. Cada uez que me ue me pide lo que le deuo = cha mis[-]
    ty
    puyn uca ichubia chahac abzisqua
    =
  3. Cada uez que le uiere le e de pedir algo = Zemisty-
    puyn uca ipquauiez yc bzinga =
  4. Cada uez que la deʃeaʃ pecas mortalmente = aybas
    mmzyquy puyn uca pecar cuhuma fuyze gue ma[-]
    quisca =
  5. Cada uez que ibas quantas ueʃeʃ pecabas = mna ata mna
    ataz yca ficaca fuyzua pecar mmquysqua =
  6. Cada día quantas uezeʃ = ʃua ata sua ataz yca ficacua
  7. Cada noche quantas uezeʃ = za ata za ataz yca fica[-]
    cua =
  8. Cadera o quadril = muyhyzua =
  9. Caducar = ZpquyquyZ amuynsuca =
  10. Caerʃe una cosa de ʃu eſtado = Zebenansuca =
  11. Caer en el Lodo = usuac izasqua, L, usuac Zebenansuca
  12. Caer en el agua = siec izasqua, L, sie gac izasqua
  13. Caer despaldas = hyc zansuca ybcac Zansuca
  14. Caer en la tierra = hichas izasqua
  15. Caer en el hoyo = ichyquyc izasqua
  16. Caer sobre otro = agyc Zbenansuca, L, agyc izasq.ua
  17. Caer de lo alto = guan zmasqua
  18. Caer de lo alto en tierra = guan Zmaques hichas
    iza =
  19. Caer de cabeza = izysc o guan zemasqua, L,
    izyt o guan Zmasqua, L, izyt o zemisqua, L,
izyto =
Fotografía[2]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 33r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.