De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
(No se muestran 6 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 9: Línea 9:
 
# Deſta manera haraʃ =  '''[[ysca|ysc]] [[m-|m]][[gasqua|ga]][[-nga|nga]]''' =<br>
 
# Deſta manera haraʃ =  '''[[ysca|ysc]] [[m-|m]][[gasqua|ga]][[-nga|nga]]''' =<br>
 
# Deſta manera direis = '''[[yesc]] [[mi-|mi]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-nga|nga]]''' =<br>
 
# Deſta manera direis = '''[[yesc]] [[mi-|mi]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-nga|nga]]''' =<br>
# Deſta manera, Como eſto ʃeńalando =  '''[[sihi]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene]][-]'''<br> '''[[-cua|cua]]''', {{lat|L,}} '''[[fa]] [[sihi]][[-pqua|pqua]]''', {{lat|L,}} '''[[sis]] [[cu(3)|cu]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|gue]][[-cua|cua]]''' =<br>
+
# Deſta manera, Como eſto ʃeńalando =  '''[[sihi]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|gue]][-]'''<br> '''[[-cua|cua]]''', {{lat|L,}} '''[[fa]] [[sihi]][[-pqua|pqua]]''', {{lat|L,}} '''[[sis]] [[cu(3)|cu]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene|gue]][[-cua|cua]]''' =<br>
 
# Deſterrar[,] eſto es  echarlo de la tierra = '''[[quyca]][[-s|s]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''', <br>
 
# Deſterrar[,] eſto es  echarlo de la tierra = '''[[quyca]][[-s|s]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''', <br>
# Deſterrar eſto es echarlo a otra tierra =  '''[[quyca]] [[ata|at]] [[u(3)|u]][[-c|c]] [[-b|b]][[tyusuca|tyu]]'''[-]<br> '''[[-suca|suca]]  ''', = <br>
+
# Deſterrar eſto es echarlo a otra tierra =  '''[[quyca]] [[atuca|atuc]] [[-b|b]][[tyusuca|tyu]]'''[-]<br> '''[[-suca|suca]]  ''', = <br>
 
# Deſtetar =  '''[[chue]][[-s|s]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' =<br>
 
# Deſtetar =  '''[[chue]][[-s|s]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' =<br>
 
# Deſtetarʃe =  '''[[chue]][[-s|s]] [[z-|z]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''', <br>
 
# Deſtetarʃe =  '''[[chue]][[-s|s]] [[z-|z]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''', <br>
Línea 17: Línea 17:
 
# Deſtorʃerʃe =  '''[[a-|a]][[nyscansuca|nysca]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  ''' =<br>
 
# Deſtorʃerʃe =  '''[[a-|a]][[nyscansuca|nysca]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  ''' =<br>
 
# Desuergonzado =  '''[[a-|a]][[puyhyquyne|puyhyquy]][[-ne|n]][[-za|za]].  [[a-|a]][[fan]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''' <br>
 
# Desuergonzado =  '''[[a-|a]][[puyhyquyne|puyhyquy]][[-ne|n]][[-za|za]].  [[a-|a]][[fan]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''' <br>
# Desuergonzadamente = '''[[a-|a]][[fa]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''' =<br>
+
# Desuergonzadamente = '''[[a-|a]][[fan]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''' =<br>
 
# Desuergonzado en el hablar =  '''[[a-|a]][[cubun]][[-z|z]] [[a-|a]][[puyhyquyne|puyhyquy]]'''[-]<br> '''[[-ne|n]][[-za|za]]''' =<br>
 
# Desuergonzado en el hablar =  '''[[a-|a]][[cubun]][[-z|z]] [[a-|a]][[puyhyquyne|puyhyquy]]'''[-]<br> '''[[-ne|n]][[-za|za]]''' =<br>
 
# Desuiarʃe = '''[[ich]][[-c|c]] [[i-|i]][[suhusqua|suhu]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[ich]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[ich]][[-c|c]]''' <br> '''[[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' =<br>
 
# Desuiarʃe = '''[[ich]][[-c|c]] [[i-|i]][[suhusqua|suhu]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[ich]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[ich]][[-c|c]]''' <br> '''[[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' =<br>
# Detener  atajar = '''[[a-|a]][[quyhy]][[-c|c]] [[z-|z]][[quysqua|quy]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[quyhy]][[-c|c]]'''- <br> '''[[z-|z]][[quynsuca|quy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  ''' =<br>
+
# Detener[,] atajar = '''[[a-|a]][[quyhy]][[-c|c]] [[z-|z]][[quysqua(2)|quy]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[quyhy]][[-c|c]]'''- <br> '''[[z-|z]][[quynsuca|quy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  ''' =<br>
 
# Detenerlo eſtorbarle que no baya =  '''[[a-|a]][[quyhy]][[-c|c]] [[z-|z]][[insuca|i]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  ''' <br>
 
# Detenerlo eſtorbarle que no baya =  '''[[a-|a]][[quyhy]][[-c|c]] [[z-|z]][[insuca|i]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  ''' <br>
 
# Detras d el fui = '''[[a-|a]][[suca(2)|suca]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]]''' =<br>
 
# Detras d el fui = '''[[a-|a]][[suca(2)|suca]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]]''' =<br>
Línea 27: Línea 27:
 
# Detras de mi le llebo  {{lat|Vg.<sup>a</sup>}} =  a mi criado =  '''[[i-|i]][[suca(2)|suca]][[-c|c]] [[a-|a]][[zonsuca|zon]][[-s|s]] [[-b|b]][[xy]]'''- <br> '''[[a-|a]][[suca(2)|suca]][[-c|c]] [[a-|a]][[zonsuca|zon]][[-s|s]] [[a-|a]][[nasqua|na]]''':  Va detras Como Criado =<br>
 
# Detras de mi le llebo  {{lat|Vg.<sup>a</sup>}} =  a mi criado =  '''[[i-|i]][[suca(2)|suca]][[-c|c]] [[a-|a]][[zonsuca|zon]][[-s|s]] [[-b|b]][[xy]]'''- <br> '''[[a-|a]][[suca(2)|suca]][[-c|c]] [[a-|a]][[zonsuca|zon]][[-s|s]] [[a-|a]][[nasqua|na]]''':  Va detras Como Criado =<br>
 
# Detras de mi naçio =  '''[[i-|i]][[suca(2)|suca]][[-s|s]] [[uac]] [[a-|a]][[zasqua|za]]''' =<br>
 
# Detras de mi naçio =  '''[[i-|i]][[suca(2)|suca]][[-s|s]] [[uac]] [[a-|a]][[zasqua|za]]''' =<br>
# Detras del, tras el despues del, hable yo = '''[[a-|a]][[ypqua|<sup>y</sup>pqua]][[-n|n]] [[ze-|ze]][[cubun|cubu]]{{in|[[-ne|ne]]}}''', <br>
+
# Detras del, tras el[,] despues del, hable yo = '''[[a-|a]][[ypqua(3)|<sup>y</sup>pqua]][[-n|n]] [[ze-|ze]][[cubun|cubu]]{{in|[[-ne|ne]]}}''', <br>
{{der|'''zepquan]]'''}}
+
{{der|'''zepquan'''&#61;}}
 
 
 
 
 
 
 
|morfo_r =
 
 
 
 
 
# Detrás d[e] él, tras él, después d[e] él, hable yo. '''[[a-|A]][[ypqua|<sup>y</sup>pqua]]n [[z-|ze]][[cubunsuca|cubun]][[-ne|<sup>n</sup>e]]''',
 
  
 
|texto =  
 
|texto =  

Revisión del 15:09 24 jul 2020

Lematización[1]
  1. Deſta manera digo = ysc aguque =
  2. Deſta manera haraʃ = ysc mganga =
  3. Deſta manera direis = yesc migunga =
  4. Deſta manera, Como eſto ʃeńalando = sihic ague[-]
    cua, L, fa sihipqua, L, sis cuc aguecua =
  5. Deſterrar[,] eſto es echarlo de la tierra = quycas btasqua,
  6. Deſterrar eſto es echarlo a otra tierra = quyca atuc btyu[-]
    suca , =
  7. Deſtetar = chues btasqua =
  8. Deſtetarʃe = chues zmasqua,
  9. Deſtorçer = mnyscasuca =
  10. Deſtorʃerʃe = anyscansuca =
  11. Desuergonzado = apuyhyquynza. afan magueza
  12. Desuergonzadamente = afan magueza =
  13. Desuergonzado en el hablar = acubunz apuyhyquy[-]
    nza =
  14. Desuiarʃe = ichc isuhusqua, l, ichc izasqua, l, ichc
    bzasqua =
  15. Detener[,] atajar = aquyhyc zquysqua, l, aquyhyc-
    zquynsuca =
  16. Detenerlo eſtorbarle que no baya = aquyhyc zinsuca
  17. Detras d el fui = asucas ina =
  18. Detras de ti uiene = msucas axyquy =
  19. Detras de mi se anda = isucas asyne =
  20. Detras de mi le llebo Vg.a = a mi criado = isucac azons bxy-
    asucac azons ana: Va detras Como Criado =
  21. Detras de mi naçio = isucas uac aza =
  22. Detras del, tras el[,] despues del, hable yo = aypquan zecubu˰ne,
zepquan=
Fotografía[2]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 57v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.