De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
(No se muestran 10 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 3: Línea 3:
 
|anterior = fol 66r
 
|anterior = fol 66r
 
|siguiente = fol 67r
 
|siguiente = fol 67r
|foto = Manuscrito_158_BNC_vocabulario_-_fol_66v.jpg
+
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_66v.jpg
|morfo =  
+
|morfo_d =
  
# [[quychyc|Quychyc]] [[i-|i]][[zone]] - [[quyhyto]] [[i-|i]][[zone]]
+
# Echado eſtar de lado =  '''[[quychy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zone]]''', {{lat|L,}} '''[[quyhyto|quy[-]''' <br> '''hyto]] [[i-|i]][[zone]]''' =<br>
# [[quychyc|Quychyc]] [[b-|b]][[zasqua]] - [[quyhyto]] [[b-|b]][[zasqua]]
+
# Echar a otro de lado =  '''[[quychy]][[-c|c]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''', {{lat|L,}} '''[[quyhyto]]''' <br> '''[[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' =<br>
# [[ybca|Ybca]]c [[i-|i]][[zasqua]] - [[hicha(2)|icha]]s [[i-|i]][[zasqua]] - [[hyc]] [[i-|i]][[zasqua]]
+
# Echarse boca arriua =  '''[[ybca]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[icha]][[-s|s]]''' <br> '''[[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' {{lat|l,}} '''[[hy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' =<br>
# [[ybca|Ybca]]c [[i-|i]][[zone]] - [[hicha(2)|hicha]]s [[i-|i]][[zone]] - [[hyc]] [[i-|i]][[zone]]
+
# Echado eſtar bocarriba =  '''[[ybca]][[-c|c]] [[i-|i]][[zone]]''', {{lat|l,}} '''[[hicha]][[-s|s]]''' = <br> '''[[i-|i]][[zone]]''', {{lat|l,}} '''[[hy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zone]]''' =<br>
# [[ybca|Ybca]]c [[b-|b]][[zasqua]] - [[hicha(2)|icha]]s [[b-|b]][[zasqua]] - [[hyc]] [[-b|b]][[zasqua]]
+
# Echar bocarriba a otro =  '''[[ybca]][[-c|c]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[icha]][[-s|s]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|s[-]'''<br>'''qua]]''' {{lat|L,}} '''[[hy]][[-c|c]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' =<br>
# [[saca|Saca]] [[fihista|fihist]] [[i-|i]][[zasqua]] - [[fihizqua]] [[fihista|fihiste]] [[i-|i]][[zasqua]]
+
# Echarse bocabajo = '''[[saca]] [[fihista|fihist]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[fihizqua]],''' <br>'''[[fihista|fihist]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' =<br>
# [[a-|A]][[chuhuzansuca]]
+
# Echado eſtar bocabajo =  '''[[saca]] [[fihista|fihiste]] [[i-|i]][[zone]]''', {{lat|L,}} '''[[fihizqua|fihi[-]'''  <br> '''zqua]] [[fihista|fihist]] [[i-|i]][[zone]]''' =<br>
 +
# Echar tallitos El maiz =  '''[[a-|a]][[chuhuzansuca|chuhuza]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]  ''' =<br>
 +
# Echar tallitos las turmas =  '''<sup>[[a-|a]]</sup>[[upqua|opqua]][[-s|s]] [[a-|a]][[nysqua(2)|nyquy]]''' {{lat|L,}} '''{{cam1|<sup>[[a-|a]]</sup>[[upquaga|epqua[-]'''<br>'''ga]][[-z|z]]|opquagaz}} [[fac]] [[a-|a]][[nysqua(2)|nyquy]]''' =<br>
 +
# Echarse en el fuego =  '''[[z-|z]][[pquyquy]][[-n|n]] [[gata]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' <br>
 +
# Echar a otro en el fuego =  '''[[gata]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' =<br>
 +
# Echar tallo[,] entalleçer =  '''[[a-|a]][[quynynsuca|quyny]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' =<br>
 +
# Echarse ensima la manta El que eſta acostado =<br> '''[[foi]] [[cha-|cha]][[has]] [[-b|b]][[zisqua(4)|zi]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[z-|z]][[ge(2)|ge]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' =<br>
 +
# Echarle de comer al caballo =  ''' [[a-|a]][[huin]] [[-b|b]][[quysqua|quy]][[-squa|squa]]''': <br> '''[[chuhuchua]]  [[a-|a]][[huin]] [[quysqua|quy]][[-u|u]]''', echale yerba =<br>
 +
# Echarsela alli para que la apersiua =  '''[[a-|a]][[huichy]][[-c|c]]'''<br>'''[[-b|b]][[iasqua|ia]][[-squa|squa]]''' =<br>
 +
# Echar una Coʃa sobre otra =  '''[[a-|a]][[fihista|fihiste]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' {{lat|l,}}<br> '''[[a-|a]][[ge(2)|ge]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[ge(2)|ge]][[-i(2)|i]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' <br>
 +
{{der|Eclipsarse}}
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión del 15:00 1 ago 2020

Lematización[1]
  1. Echado eſtar de lado = quychyc izone, L, quy[-]
    hyto
    izone
    =
  2. Echar a otro de lado = quychyc bzasqua, L, quyhyto
    bzasqua =
  3. Echarse boca arriua = ybcac izasqua, l, ichas
    izasqua l, hyc izasqua =
  4. Echado eſtar bocarriba = ybcac izone, l, hichas =
    izone, l, hyc izone =
  5. Echar bocarriba a otro = ybcac bzasqua, l, ichas bzas[-]
    qua
    L, hyc bzasqua =
  6. Echarse bocabajo = saca fihist izasqua, l, fihizqua,
    fihist izasqua =
  7. Echado eſtar bocabajo = saca fihiste izone, L, fihi[-]
    zqua
    fihist izone
    =
  8. Echar tallitos El maiz = achuhuzansuca =
  9. Echar tallitos las turmas = aopquas anyquy L, aepqua[-]
    ga
    z[2] fac anyquy
    =
  10. Echarse en el fuego = zpquyquyn gatac izasqua
  11. Echar a otro en el fuego = gatac btasqua =
  12. Echar tallo[,] entalleçer = aquynynsuca =
  13. Echarse ensima la manta El que eſta acostado =
    foi chahas bzisqua, l, zgec btasqua =
  14. Echarle de comer al caballo = ahuin bquysqua:
    chuhuchua ahuin quyu, echale yerba =
  15. Echarsela alli para que la apersiua = ahuichyc
    biasqua =
  16. Echar una Coʃa sobre otra = afihiste btasqua l,
    agec btasqua, l, agei btasqua
Eclipsarse
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 66v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido opquagaz.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.