De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Morfo)
m (Morfo)
Línea 7: Línea 7:
  
 
# [[z-|Z]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# [[z-|Z]][[cubunsuca|cubunsuca]]
# [[hizyne|Hizene]][[-k|c]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]] - [[ys|ys]] machequa [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
+
# [[hizyne|Hizene]][[-c|c]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]] - [[ys|ys]] machequa [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Entac [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Entac [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Asan [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Asan [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Zytosumos [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Zytosumos [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Chusc [[chi-|chi]][[cubunsuca|cubunsuca]] - chicuc [[chi-|chi]][[cubunsuca|cubunsuca]] - atuca [[chi-|chi]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Chusc [[chi-|chi]][[cubunsuca|cubunsuca]] - chicuc [[chi-|chi]][[cubunsuca|cubunsuca]] - atuca [[chi-|chi]][[cubunsuca|cubunsuca]]
# [[fihizca|Fihizca]][[-k|c]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
+
# [[fihizca|Fihizca]][[-c|c]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# [[chahua|Chahua]][[-na|n]]? [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# [[chahua|Chahua]][[-na|n]]? [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Yhcacuyne gueca [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Yhcacuyne gueca [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# [[hicha|Hicha]][[-n|n]]? [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# [[hicha|Hicha]][[-n|n]]? [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
# [[quyhycata|Quyhycata]][[-k|c]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
+
# [[quyhycata|Quyhycata]][[-c|c]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# [[i-|I]][[saca|saca]] [[chichy|chichy]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# [[i-|I]][[saca|saca]] [[chichy|chichy]] [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Pquynuc fahacuc [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
 
# Pquynuc fahacuc [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
# [[z-|Ze]][[cubun|cubun]][[-z|z]] [[chich|chychi]][[-k|c]] [[-b|b]][[tasqua]] - [[z-|ze]][[cubun|cubun]][[-z|z]] [[a-|a]][[fihista]][[-k|c]] [[a-|a]][[sucunsuca|sucunsuca]] [[za|za]] - [[z-|ze]][[cubun|cubun]][[-z|z]] [[a-|a]][[ihue|chue]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]
+
# [[z-|Ze]][[cubun|cubun]][[-z|z]] [[chich|chychi]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua]] - [[z-|ze]][[cubun|cubun]][[-z|z]] [[a-|a]][[fihista]][[-c|c]] [[a-|a]][[sucunsuca|sucunsuca]] [[za|za]] - [[z-|ze]][[cubun|cubun]][[-z|z]] [[a-|a]][[ihue|chue]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]
# [[yk|Yc]] muys bsuns [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
+
# [[yc|Yc]] muys bsuns [[z-|ze]][[cubunsuca|cubunsuca]]
# [[yk|Yc]] muys bsunzac zecubunsuca
+
# [[yc|Yc]] muys bsunzac zecubunsuca
 
# Cubunzetan ami [[ma-|ma]][[gue]]
 
# Cubunzetan ami [[ma-|ma]][[gue]]
 
# Acubutan [[ma-|ma]][[gue]]
 
# Acubutan [[ma-|ma]][[gue]]

Revisión del 04:28 3 feb 2013

Lematización[1]
80

H

Hablar. Zcubunsuca.
Hablar apriesa. Hizenec zecubunsuca [o] ys machequa zecubunsuca.
Hablar por otro, esto es, en su lugar. Entac zecubunsuca.
Hablar por otro, en su fauor. Asan zecubunsuca.
Hablar a troche y moche. Zytosumos zecubunsuca.
Hablar todos juntos. Chusc chicubunsuca [o] chiscuc[2] chicubunsuca [o] atuca chicubunsuca.
Hablar, quedito como en secreto. Fihizcac zecubunsuca.
Hablar passito. Chahuan zecubunsuca.
Hablar rreçio. Yhcacuyne gueca zecubunsuca.
Hablar despaçio. Hichan zecubunsuca.
Hablar entre dientes, hueco. Quyhycatac zecubunsuca.
Hablar por las nariçes. Isaca chichy zecubunsuca.
Hablar sin rraçón. Pquynuc fahacuc zecubunsuca.
Hablar uien, congruamente. Zecubunz chychic btasqua [o] zecubunz afihistac asucunsuca za [o] zecubunz achuen mague.
Hablar consideradamente. Yc muys bsuns zecubunsuca.
Hablar ynconsideradamente. Yc muys bsunzac zecubunsuca.
Hablador, q[ue] no se harta de ablar. Cubunzetan ami mague.

Hablador, q[ue] abla mucho. Acubutan mague.
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 80r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Nuevo: Revisar.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.