m |
|||
| (No se muestran 88 ediciones intermedias de 4 usuarios) | |||
| Línea 1: | Línea 1: | ||
| − | {{ | + | {{MUI-ESP |
|IPA_GONZALEZ = kɨne | |IPA_GONZALEZ = kɨne | ||
|IPA_CONSTENLA = | |IPA_CONSTENLA = | ||
| − | | | + | |PROTO1 = ˈkəna- |
| + | |PROTO = ˈkəne | ||
| + | |FON = ˈkəne | ||
| + | |GRUPO = | ||
| + | |||
| + | [[c1::k:k]] | ||
| + | [[c1::ə:a]] | ||
| + | [[c1::n:ɾ]] | ||
| + | [[c1::e:a]] | ||
| + | |||
| + | [[c1::0:ɾ]] | ||
| + | [[c1::0:a]] | ||
| + | |||
| + | |||
|MORFOLOGIA = | |MORFOLOGIA = | ||
| − | | | + | |HOMO = quyne |
| − | | | + | |SWADESH = 19 |
| − | | | + | }} |
| − | | | + | |
| + | {{I| s. | Hueso, tallo, palo | ||
| + | |def = Sustentáculo de los seres vivos | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |cit= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |sub= | ||
| + | |||
| + | {{subacep | ||
| + | | | ||
| + | | Hueso | ||
| + | | sema = Hueso | ||
| + | | sema1 = Esqueleto | ||
| + | | citas = | ||
| + | {{voc_158|Güeso. ''Quyne''.|79r}} | ||
| + | {{tun|cárara|1. Hueso. 2. Canilla.|Headland}} | ||
| + | {{mbp|kɨ-kɨra|Hueso.|Huber & Reed}} | ||
| + | {{mot|ak-kana|hueso|Mogollón}} | ||
| + | <!--{{barí|cárara|Hueso.|Huber & Reed}}--> | ||
| + | {{cbg|-kra'|Clasificador nominal que se pospone a los nombres para denotarla noción de parte del cuerpo humano.|Niño}} | ||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | {{subacep | ||
| + | | | ||
| + | | Tallo, palo. | ||
| + | | sema = Tallo de planta | ||
| + | | citas = | ||
| + | {{voc_158|Tallo de planta. ''Quyne''.|115v}} | ||
| + | {{tuf|cárucua|árbol|Headland}} | ||
| + | {{mot|kãã|árbol|Mogollón}} | ||
| + | {{mbp|kʉn|palo|Trillos|95}} | ||
| + | {{arh|zʉkʉnʉ|tronco|Frank}} | ||
| + | {{cbg|-kra'|Clasificador nominal que se pospone a los nombres para denotarla noción de árbol.|Niño}} | ||
| + | {{muisquismo|-quin}} | ||
| + | {{fuentes_historicas}} | ||
| + | {{otra_fuente | ||
| + | |palabra = quene | ||
| + | |autor = Castellanos, Juan de | ||
| + | |fuente = Elegías de varones ilustres de Indias ¿1590-1592? | ||
| + | |pagina = 1149 | ||
| + | |editorial = Gerardo Rivas Moreno | ||
| + | |ano = 1997 | ||
| + | |lugar = Bucaramanga | ||
| + | |cita = | ||
| + | Y el penúltimo rey de sus provincias<br> | ||
| + | dicen que se llamaba ''Neme<u>quene</u>''<br> | ||
| + | que es ''<u>hueso</u> de león'' en su lenguaje | ||
| + | }} | ||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | {{II| s. | Barbacoa, *parrilla, *emparrado, *zarzo, *andamio | | ||
| + | |def = Armazón hecha con varas de madera | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |cit= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | {{voc_2922|Barbacoa. ''quyne''.|22r}} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | {{III| s. | Fuerza.|cit= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | {{voc_158|Fuerza. ''Chihiza'' [o] ''quyne''.|77v}} | ||
| + | {{voc_158|Aora ya no tengo fuerzas. ''Fanz<u>quyn</u> magueza''.|17r}} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |sub= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | {{subacep | ||
| + | | a~za | ||
| + | | Cansancio. Lit. Sin su fuerza | ||
| + | | sema = Cansarse | ||
| + | | citas = | ||
| + | {{voc_158|Cansarse. ''A<u>quynza</u>c agasqua'', absolu[to] , [o] ''a<u>quynza</u>c zgasqua''.|36r}} | ||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |sema= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | Fuerza}} | ||
| + | |||
| + | {{L_I| loc. adv. | Reciamente, fuertemente. |~ gueca|cit= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | {{voc_158|Hablar rreçio <nowiki>=</nowiki> ''yhca <u>cuyne</u> gueca zecubunsuca''|80r}} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |come= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | Hay un error ortográfico en el manuscrito 158, la correcta palabra debió ser "'''quyne'''". | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | {{L_II| loc. adj. | Tullido/a, perlático/a |~c aguecua|cit= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | {{voc_158|Tullido asi <nowiki>=</nowiki> ''quynysa'', L, ''quynec aguecua'' <nowiki>=</nowiki>|121v}} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |sema= | ||
| + | |||
| + | Tullirse | ||
| + | |||
| + | }} | ||
| + | |||
| + | {{L_III| loc. n. | Viga principal de la casa |uê ~ | ||
| + | |def = lit. sustentáculo de la casa | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |cit= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | {{voc_158|Viga ʠ suſtenta la caʃa <nowiki>=</nowiki> ''gue quyne'' |123r}} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |come= | ||
| + | |||
| + | Parece que la casa estaba incluida dentro de la categoría de 'ser vivo'. | ||
| + | |||
| + | |sema=Partes de la casa}} | ||
| + | |||
| + | {{L_III|loc. n.| Tuétano, médula |chihica quyn cuspqua | ||
| + | |def = lit. carne dentro del hueso | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |cit= | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | {{voc_158|Tuetano <nowiki>=</nowiki> ''chihica quyn cuspqua'' <nowiki>=</nowiki>|121v}} | ||
| + | |||
| + | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
}} | }} | ||
Revisión actual - 12:51 27 sep 2025
quyne#I s. Hueso, tallo, palo (Sustentáculo de los seres vivos) || quyne#II s. Barbacoa, *parrilla, *emparrado, *zarzo, *andamio (Armazón hecha con varas de madera) || quyne#III s. Fuerza. || quyne#IV || quyne#V || quyne#L I ~ gueca loc. adv. Reciamente, fuertemente.
quyne, cuyne, quyny(2)
- Hueso
Güeso. Quyne. [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 79r
uwa central: cárara - 1. Hueso. 2. Canilla. (Headland )Barí ará: ak-kana - hueso (Mogollón)ette taara: -kra' - Clasificador nominal que se pospone a los nombres para denotarla noción de parte del cuerpo humano. (Niño)Ver también " Hueso ": quyne, yta
Ver también " Esqueleto ": mue(2), muyscquyne, quyne, tobiaquyn, zysquy
- Tallo, palo.
Tallo de planta. Quyne. [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 115v
uwa central: cárucua - árbol (Headland )Barí ará: kãã - árbol (Mogollón)Ikʉ (Arhuaco): zʉkʉnʉ - tronco (Frank )ette taara: -kra' - Clasificador nominal que se pospone a los nombres para denotarla noción de árbol. (Niño)Ver muisquismo -quin.
Fuentes históricas:
- "Y el penúltimo rey de sus provincias
dicen que se llamaba Nemequene
que es hueso de león en su lenguaje"
Castellanos, Juan de. Elegías de varones ilustres de Indias ¿1590-1592?. Gerardo Rivas Moreno 1149. Bucaramanga - 1997.
Ver también " Tallo de planta ": quyne, quynynsuca
- "Y el penúltimo rey de sus provincias
- Cansancio. Lit. Sin su fuerza
Cansarse. Aquynzac agasqua, absolu[to] , [o] aquynzac zgasqua. [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 36r
Ver también " Cansarse ": cahamynsuca, quyne
Barbacoa. quyne. [sic] (Giraldo & Gómez, 2012) - Ms. 2922. Voc. fol. 22r
Ver también " Fuerza ": chihiza(2), chihizagosqua, chijzago
Fuerza. Chihiza [o] quyne. [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 77v
Aora ya no tengo fuerzas. Fanzquyn magueza. [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 17r
L.I. loc. adv. Reciamente, fuertemente.
Hablar rreçio = yhca cuyne gueca zecubunsuca [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 80r
L.II. loc. adj. Tullido/a, perlático/a
Ver también " Tullirse ": chahuansuca, quyne, quynynsuca
Tullido asi = quynysa, L, quynec aguecua = [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 121v
L.III. loc. n. Viga principal de la casa ( lit. sustentáculo de la casa. )
Ver también " Partes de la casa ": bentana, guisca, pihigua, quyhyca, quyne
Viga ʠ suſtenta la caʃa = gue quyne [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 123r
L.III. loc. n. Tuétano, médula ( lit. carne dentro del hueso. )
Tuetano = chihica quyn cuspqua = [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 121v
