De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 4: Línea 4:
 
|siguiente = fol 10r
 
|siguiente = fol 10r
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_9v.jpg
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_9v.jpg
|morfo =
+
|morfo_r =
 +
 
 +
# [[sie|Sie]][[-c|c]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gusqua]]
 +
# [[a-|A]][[biza]][[-c|c]] [[z-|z]][[-b|b]][[iosqua|ioque]][[-s|s]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gusqua]]
 +
# [[ipquabe|Ipquabe]][[-z|z]] [[a-|a]][[biza]][[-c|c]] [[-b|b]][[camysuca|camy]][[-s|s]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gusqua]]
 +
# [[chihize|Chihize]][[-z|z]] [[a-|a]][[chyza]][[-s|s]] [[-b|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[b-|b]][[gusqua(2)|gusqua]].
 +
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[-b|b]][[zasqua]]
 +
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[i-|i]][[zone]]
 +
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[z-|ze]][[b-|p]][[quysqua]]
 +
# [[chihize|Chihize]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]
 +
# [[-b|B]][[iahasysuca]] - [[sumgui]] [[iahasysuca|iahasu]]
 +
# [[a-|A]][[iquensuca]]
 +
# [[ata|Hata]][[-n|n]] [[-b|b]][[quysqua]] - [[uba]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua]] - [[uba]][[-c|c]] [[-b|b]][[quysqua]] - [[atupqua]][[-c|c]] [[-b|b]][[gasqua]]
 +
# [[hata|Hata]][[-n|n]] [[a-|a]][[quynsuca]] - [[atuca]][[-c|c]] [[chi-|chi]][[gasqua]]
 +
# [[atuca|Atuca]][[-c|c]] [[-b|b]][[gasqua]]
 +
# [[guahaiu|Guahaiu]][[-c|c]] [[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[pquasqua|pqua]]
 +
# [[guahaiu]][[-c|c]] [[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[pquasqua|pquanga]] [[quysqua|quyu]]
 +
# [[gaca|Gaca]]
 +
# <sup>[[a-|a]]</sup>[[ica|Eca]][[-z|z]] [[cho]][[-c|c]] [[z-|ze]][[gusqua]]
 +
# [[quysua|Quysua]]
 +
 
 
|texto =
 
|texto =
  
Línea 27: Línea 47:
 
Alacrán. '''Quysua'''.<br>
 
Alacrán. '''Quysua'''.<br>
  
}}
 
{{morfo_r
 
|
 
# [[sie|Sie]][[-c|c]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gusqua]]
 
# [[a-|A]][[biza]][[-c|c]] [[z-|z]][[-b|b]][[iosqua|ioque]][[-s|s]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gusqua]]
 
# [[ipquabe|Ipquabe]][[-z|z]] [[a-|a]][[biza]][[-c|c]] [[-b|b]][[camysuca|camy]][[-s|s]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gusqua]]
 
# [[chihize|Chihize]][[-z|z]] [[a-|a]][[chyza]][[-s|s]] [[-b|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[b-|b]][[gusqua(2)|gusqua]].
 
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[-b|b]][[zasqua]]
 
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[i-|i]][[zone]]
 
# [[gua|Gua]][[-n|n]] [[z-|ze]][[b-|p]][[quysqua]]
 
# [[chihize|Chihize]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]
 
# [[-b|B]][[iahasysuca]] - [[sumgui]] [[iahasysuca|iahasu]]
 
# [[a-|A]][[iquensuca]]
 
# [[ata|Hata]][[-n|n]] [[-b|b]][[quysqua]] - [[uba]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua]] - [[uba]][[-c|c]] [[-b|b]][[quysqua]] - [[atupqua]][[-c|c]] [[-b|b]][[gasqua]]
 
# [[hata|Hata]][[-n|n]] [[a-|a]][[quynsuca]] - [[atuca]][[-c|c]] [[chi-|chi]][[gasqua]]
 
# [[atuca|Atuca]][[-c|c]] [[-b|b]][[gasqua]]
 
# [[guahaiu|Guahaiu]][[-c|c]] [[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[pquasqua|pqua]]
 
# [[guahaiu]][[-c|c]] [[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[pquasqua|pquanga]] [[quysqua|quyu]]
 
# [[gaca|Gaca]]
 
# <sup>[[a-|a]]</sup>[[ica|Eca]][[-z|z]] [[cho]][[-c|c]] [[z-|ze]][[gusqua]]
 
# [[quysua|Quysua]]
 
 
}}
 
}}

Revisión del 19:38 12 abr 2013

Lematización[1]
Ahogar a otro desta manera. Siec bgusqua.

Ahogar a otro apretándole el cuello con la mano. Abizac zbioques bgusqua.
Ahogar a otro atándole la garganta. Ipquabez abizac bcamys bgusqua.
Ahogar a otro echándole un lazo al cuello. Chi hizez achyzas mnyquys bgusqua.
Ahogarçe atrauesándosele algo en la garganta. Ipquauiez zpquohozac anyquys bgysqua [o] zpquohozac azas bgysqua [o] zpquohoz quyhycac anyquys bgysqua.
Ahorcar a uno. Guan bzasqua.
Ahorcado estar. Guan izone.
Ahorcar a muchos. Guan zepquysqua.
Ahorcarse. Chihizec izasqua.
Ahuientan[2] . Biahasysuca[3] .
Ahumarse. Aiquensuca.
Ayuntar. Hatan bquysqua [o] ubac btasqua [o] ubac bquysqua [o] atupquac bgasqua.
Aiuntarse. Hatan aquynsuca [o] atucac chigasqua.
Ajustar, ygualar. Atucac bgasqua.
Ajustado estar, al justo me biene. Guahaiuc chahanapqua.
Ajustar al modo dicho, podráse deçir, guahaiuc chahanapquanga quyu, has la q[ue] me benga al justo.
Ala de aue. Gaca.
Alabar. Ecaz choc zegusqua.

Alacrán. Quysua.
Fotografía[4]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 9v.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Nuevo: Creemos debió ser "Ahuientar".
  3. Sigue: "sumguiiahasu", que parece ser una adición posterior al texto general.
  4. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.