De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Añadidos en muysca)
m
 
Línea 9: Línea 9:
 
{{der|37}}  
 
{{der|37}}  
 
# Carga hazer &#61;  '''[[bhu]][[-z|z]] [[-b|b]][[quysqua|quy]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
 
# Carga hazer &#61;  '''[[bhu]][[-z|z]] [[-b|b]][[quysqua|quy]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
# Cargarʃe aʃí<ref>Puede interpretarse también como 'a sí'.</ref> de qualquiera manera &#61;  '''[[-b|b]][[husqua|hu]][[-squa|squa]]'''  <br> actiuo preterito, '''[[-b|b]][[husqua|hu]]''', ymperatiuo &#61; '''[[husqua|hu]]<sup>[[-u|u]]</sup>''',  partìçípìoʃ  <br> '''[[cha-|cha]][[husqua|hu{{t_l|i}}]][[-sca|sca]],  [[cha-|cha]][[husqua|hu]][[-ia(2)|ia]]  [[cha-|cha]][[husqua|hui]][[-nga|nga]]''' &#61; <br>
+
# Cargarʃe aʃí<ref>Puede interpretarse también como 'a sí'.</ref> de qualquiera manera &#61;  '''[[-b|b]][[husqua|hu]][[-squa|squa]]'''  <br> actiuo preterito, '''[[-b|b]][[husqua|hu]]''', ymperatiuo &#61; '''[[husqua|hu]]{{an|[[-u|u]]}}''',  partìçípìoʃ  <br> '''[[cha-|cha]][[husqua|hu{{t_l|i}}]][[-sca|sca]],  [[cha-|cha]][[husqua|hu]][[-ia(2)|ia]]  [[cha-|cha]][[husqua|hui]][[-nga|nga]]''' &#61; <br>
 
# Cargarʃe a ʃí o, a otro echandoʃe la carga en las eʃ{{an1|-}}<br> paldaʃ &#61;  '''[[z-|z]][[gaha]][[-n(3)|n]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]], [[a-|a]][[gaha]][[-n(3)|n]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]'''  <br>
 
# Cargarʃe a ʃí o, a otro echandoʃe la carga en las eʃ{{an1|-}}<br> paldaʃ &#61;  '''[[z-|z]][[gaha]][[-n(3)|n]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]], [[a-|a]][[gaha]][[-n(3)|n]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]'''  <br>
 
# Cargado eſtar aʃí &#61; '''[[ze-|ze]][[gaha]][[-n(3)|n]] [[a-|a]][[zone]]''' &#61; <br>
 
# Cargado eſtar aʃí &#61; '''[[ze-|ze]][[gaha]][[-n(3)|n]] [[a-|a]][[zone]]''' &#61; <br>
Línea 22: Línea 22:
 
# Cargarle  echarle la carga ençima &#61;  '''[[a-|a]][[gy]][[-n(3)|n]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|s'''{{an1|-}}<br> '''qua]]''' &#61; <br>
 
# Cargarle  echarle la carga ençima &#61;  '''[[a-|a]][[gy]][[-n(3)|n]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|s'''{{an1|-}}<br> '''qua]]''' &#61; <br>
 
# Cargarʃe, neutro &#61; '''[[bhugosqua|bhu]][[-go|go]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
 
# Cargarʃe, neutro &#61; '''[[bhugosqua|bhu]][[-go|go]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
# Cargado eſtar &#61; '''[[bhu]][[gue]] [[gue]]. [[m-|m]][[bhu|<sup>m</sup>hu]][[gue]] [[gue]]'''&#61;  <br> '''[[a-|a]][[bhu]][[gue]] [[gue]]''' &#61; <br>
+
# Cargado eſtar &#61; '''[[bhu]][[gue]] [[gue]]. [[m-|m]][[bhu|{{an|m}}hu]][[gue]] [[gue]]'''&#61;  <br> '''[[a-|a]][[bhu]][[gue]] [[gue]]''' &#61; <br>
# Cargado ír &#61;  '''[[bhu]][[gue]][[-c|c]] [[i-|i]][[nasqua|na]]. [[-m|m]][[bhu|<sup>m</sup>hu]][[gue]][[-c|c]] [[m-|m]][[nasqua|na]] [[a-|a]][[bhu|bu'''{{an1|-}}<br> '''hu]][[gue]][[-c|c]] [[a-|a]][[nasqua|na]]''', {{lat|L,}} '''[[bhugosqua|bhu]][[-go|go]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]]. [[m-|m]][[bhugosqua|<sup>m</sup>hu]][[-go|go]][[-s|s]] [[m-|m]][[nasqua|na]]'''&#61;  <br> '''[[a-|a]][[bhugosqua|bhu]][[-go|go]][[-s|s]] [[a-|a]][[nasqua|na]]''' &#61; <br>
+
# Cargado ír &#61;  '''[[bhu]][[gue]][[-c|c]] [[i-|i]][[nasqua|na]]. [[-m|m]][[bhu|{{an|m}}hu]][[gue]][[-c|c]] [[m-|m]][[nasqua|na]] [[a-|a]][[bhu|bu'''{{an1|-}}<br> '''hu]][[gue]][[-c|c]] [[a-|a]][[nasqua|na]]''', {{lat|L,}} '''[[bhugosqua|bhu]][[-go|go]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]]. [[m-|m]][[bhugosqua|{{an|m}}hu]][[-go|go]][[-s|s]] [[m-|m]][[nasqua|na]]'''&#61;  <br> '''[[a-|a]][[bhugosqua|bhu]][[-go|go]][[-s|s]] [[a-|a]][[nasqua|na]]''' &#61; <br>
 
# Cargado paʃar &#61;  '''[[bhu]][[gue]][[-c|c]] [[ai]] [[ze-|ze]][[misqua|mi]]''' &#61; <br>
 
# Cargado paʃar &#61;  '''[[bhu]][[gue]][[-c|c]] [[ai]] [[ze-|ze]][[misqua|mi]]''' &#61; <br>
 
{{der|Carne}}
 
{{der|Carne}}

Revisión actual del 09:50 25 mar 2024

Lematización[1]
37
  1. Carga hazer = bhuz bquysqua =
  2. Cargarʃe aʃí[2] de qualquiera manera = bhusqua
    actiuo preterito, bhu, ymperatiuo = hu[u], partìçípìoʃ
    chahuisca, chahuia chahuinga =
  3. Cargarʃe a ʃí o, a otro echandoʃe la carga en las eʃ[-]
    paldaʃ = zgahan bzasqua, agahan bzasqua
  4. Cargado eſtar aʃí = zegahan azone =
  5. Cargarʃe a ʃi o, a otro tomando en brazos = zhuis bzas[-]
    qua
    , ahuis bzasqua
    =
  6. Cargado eſtar aʃí = zhuis azone =
  7. Cargarʃe tomando a pechos la carga = zien bzasqua,
    mien m[m]zasqua aien abzasqua, L, itibian bzasqua.
    mtibian m[m]zasqua, atibian abzasqua =
  8. Cargado eſtar aʃí = zien azone, itibian azone =
  9. Cargar al hombro = zhuen bzasqua, L, zpquaque[-]
    ua
    n bzasqua
    =
  10. Cargado eſtar aʃi = zhuen azone =
  11. Cargar El cavallo = abhuz bquysqua =
  12. Cargado eſtar aʃí = agyn azone
  13. Cargarle echarle la carga ençima = agyn bzas[-]
    qua
    =
  14. Cargarʃe, neutro = bhugosqua =
  15. Cargado eſtar = bhugue gue. m[m]hugue gue=
    abhugue gue =
  16. Cargado ír = bhuguec ina. m[m]huguec mna abu[-]
    hu
    guec ana
    , L, bhugos ina. m[m]hugos mna=
    abhugos ana =
  17. Cargado paʃar = bhuguec ai zemi =
Carne
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 37r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Puede interpretarse también como 'a sí'.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.