De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 13: Línea 13:
 
# Echar mano a la espada. '''[[espada]] [[cam]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-s|s]] [[fac]] [[-b|b]][[suhusqua]]'''.<br>
 
# Echar mano a la espada. '''[[espada]] [[cam]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-s|s]] [[fac]] [[-b|b]][[suhusqua]]'''.<br>
 
# Echar tajos. '''[[espada]][[-z|z]] [[guata|guat]] [[-b|b]][[quysqua|quyquy]][[-s|s]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''. Pretérito, '''[[z-|ze]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhuque]]'''. Ymperatiuo, '''[[buhusqua|buhucu]]'''. Partisipios: '''[[cha-|cha]][[buhusqua|buhusca]], [[cha-|cha]][[buhusqua|buhuca]], [[cha-|cha]][[buhusqua|buhunga]]'''.<br>
 
# Echar tajos. '''[[espada]][[-z|z]] [[guata|guat]] [[-b|b]][[quysqua|quyquy]][[-s|s]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''. Pretérito, '''[[z-|ze]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhuque]]'''. Ymperatiuo, '''[[buhusqua|buhucu]]'''. Partisipios: '''[[cha-|cha]][[buhusqua|buhusca]], [[cha-|cha]][[buhusqua|buhuca]], [[cha-|cha]][[buhusqua|buhunga]]'''.<br>
# Echar reueses. '''[[espada]][[-z|z]] [[inta]]c [[-m|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]''' [o] '''[[in(2)|in]]c [[-m|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''.<br>
+
# Echar reueses. '''[[espada]][[-z|z]] [[inta]]c [[-m|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]''' [o] '''[[in]]c [[-m|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''.<br>
# Echar tajos a una parte y a otra. '''[[espada]][[-z|z]] [[in(2)|hin]] [[gua]]n [[z-|ze]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''.<br>
+
# Echar tajos a una parte y a otra. '''[[espada]][[-z|z]] [[hin]] [[gua]]n [[z-|ze]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''.<br>
# Echar rreueses a una mano y a otra. '''[[espada]][[-z|z]] [[in(2)|in]]c [[-m|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[ai]] [[sie]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''.<br>
+
# Echar rreueses a una mano y a otra. '''[[espada]][[-z|z]] [[in]]c [[-m|m]][[nysqua|nyquy]][[-s|s]] [[ai]] [[sie]] [[z-|z]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[buhusqua|muhusqua]]'''.<br>
 
# Echar de lo alto. '''[[gua]]n [[-b|b]][[tasqua]]'''.<br>
 
# Echar de lo alto. '''[[gua]]n [[-b|b]][[tasqua]]'''.<br>
 
# Echarse de lo alto. '''[[z-|z]][[yta]]s [[gua]]n [[z-|ze]][[masqua]]'''. Échate abajo, '''[[m-|m]][[yta]]s [[gua]]n [[a-|a]][[masqua|mazo]]'''.<br>
 
# Echarse de lo alto. '''[[z-|z]][[yta]]s [[gua]]n [[z-|ze]][[masqua]]'''. Échate abajo, '''[[m-|m]][[yta]]s [[gua]]n [[a-|a]][[masqua|mazo]]'''.<br>

Revisión del 19:13 1 ene 2017

Lematización[1]
65

Echarse en tierra. Ichas izasqua.
Echar a otro en tierra. Ichas bzasqua [o] ichas bgyisuca.
Echar por aí. Asie btasqua [o] iahac uinbtasqua.
Echar en agua para que se rremoje. Siec bzasqua.
Echar la culpa a otro. Yn bzysqua. Echome a mí la culpa, chahan[2] abzyquy.
Echar mano a la espada. Espadac am bzas fac bsuhusqua.
Echar tajos. Espadaz guat bquyquys zmuhusqua. Pretérito, zemuhuque. Ymperatiuo, buhucu. Partisipios: chabuhusca, chabuhuca, chabuhunga.
Echar reueses. Espadaz intac mnyquys zmuhusqua [o] inc mnyquys zmuhusqua.
Echar tajos a una parte y a otra. Espadaz hin guan zemuhusqua.
Echar rreueses a una mano y a otra. Espadaz inc mnyquys ai sie zmuhusqua.
Echar de lo alto. Guan btasqua.
Echarse de lo alto. Zytas guan zemasqua. Échate abajo, mytas guan amazo.
Echarlo de la torre abajo. Torre gen guan btasqua.
Echarse de la torre abajo. Zytas torre gen guan zemasqua.

Echar flores o junçia por la yglesia. Yglesia tys biasqua [o] yglesia tys vbcas bquysqua
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 65r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Nuevo. En González "ohahan".
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.