De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Añadidos en muysca)
 
(No se muestran 13 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 3: Línea 3:
 
|anterior = fol 109v
 
|anterior = fol 109v
 
|siguiente = fol 110v
 
|siguiente = fol 110v
|foto = Manuscrito_158_BNC_vocabulario_-_fol_107r.jpg
+
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_110r.jpg
 +
|morfo_d =
 +
 
 +
 
 +
{{der|110}}
 +
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
# Riuera {{lat|vide}} orilla &#61;<br>
 +
# Rincon &#61; '''[[a-|a]][[chopqua]][[-na|na]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[toipqua]][[-na|na]]''' &#61;<br>
 +
# Riña &#61;  '''[[inago]]''' &#61; <br>
 +
# Rio &#61;  '''[[xie(2)|xie]]''' &#61; <br>
 +
# Rińoneʃ &#61;  '''[[hete]]''' &#61; <br>
 +
# Risueńa perʃona &#61; '''[[a-|a]][[gyty]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]''' &#61; <br>
 +
# Rouar &#61; '''[[i-|i]][[sapquagosqua]]''' &#61; <br>
 +
# Rozar en sauana &#61;  '''[[-b|b]][[zosysuca|zossysuca]]''',  actiuo, {{lat|L,}} '''[[i-|i]][[zosegosqua|zose''' {{an1|-}} <br>'''gosqua]]''',  neutro,  y asi diçen, '''[[i-|i]][[ta(2)|ta]][[-n|n]] <s>i</s>[[i-|i]][[zosygosqua]]''', <br>eſtoi roçando mi labranza,  {{lat|l,}} '''[[i-|i]][[ta(2)|ta]] [[-b|b]][[zosysuca]]''' &#61;<br>
 +
# Roçíar Con la uoca &#61; '''[[yc]] [[-b|b]][[chahachasuca]]''' &#61; <br>
 +
# Rodar &#61; '''[[z-|ze]][[benansuca]]''' &#61; <br>
 +
# Rodear &#61; '''{{an|[[a-|a]]}}[[ita|eta]][[-n|n]] [[z-|ze]][[fanynsuca]]''' &#61; <br>
 +
# Rodilla &#61;  '''[[gota]]''' &#61; <br>
 +
# Roer &#61; '''[[-b|b]][[chuguasuca]]''',  actiuo, ase de poner lo que <br> se rroe  porque pueſto El uerbo a solas,  {{lat|çignificat<br> Rem turpem|significa algo vergonzoso.}} &#61;<br>
 +
# Rogar por otro &#61;  '''[[a-|a]][[sa]][[-n|n]] [[z-|ze]][[cubunsuca]]''' &#61; <br>
 +
# Romadízo &#61; '''[[hua]]''', {{lat|L,}} '''[[hazahua]]''', {{lat|L,}} '''[[huahaza]]''' &#61; <br>
 +
# Romadizarse &#61;  '''[[hua]] [[cha-|cha]][[hac]] [[a-|a]][[misqua]]''', {{lat|L,}} '''[[hua]]''' <br>'''[[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[zasqua]]''' &#61; <br>
 +
# Romadízo tener &#61;  '''[[hua]] [[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[sucune]]''' &#61; <br>
 +
{{der|Roncar &#61;}}
 +
 
 
|texto =
 
|texto =
  
 
{{der|110}}
 
{{der|110}}
Riuera. Vide 'orilla'.
+
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
<br>
 +
Riuera. Vide 'orilla'.<br>
 
Rincón. '''Achopquana''' [o] '''atoipquana'''. <br>
 
Rincón. '''Achopquana''' [o] '''atoipquana'''. <br>
 
Riña. '''Inago'''. <br>
 
Riña. '''Inago'''. <br>
Línea 15: Línea 50:
 
Rouar. '''Isapqua gosqua'''. <br>
 
Rouar. '''Isapqua gosqua'''. <br>
 
Rozar en sauana. '''Bzossysuca''', actiuo [o] '''izosegosqua''', neutro. Y así diçen: '''itan iizosygosqua''', estoi roçando mi labranza, [o] '''ita bzosysuca'''. <br>
 
Rozar en sauana. '''Bzossysuca''', actiuo [o] '''izosegosqua''', neutro. Y así diçen: '''itan iizosygosqua''', estoi roçando mi labranza, [o] '''ita bzosysuca'''. <br>
Roçiar con la uoca. '''Yc bchdhachasuca'''. <br>
+
Roçiar con la uoca. '''Yc bchahachasuca'''. <br>
 
Rodar. '''Zebenansuca'''. <br>
 
Rodar. '''Zebenansuca'''. <br>
 
Rodear. '''Etan zefanynsuca'''. <br>
 
Rodear. '''Etan zefanynsuca'''. <br>
 
Rodilla. '''Gota'''. <br>
 
Rodilla. '''Gota'''. <br>
Roer. '''Bchuguasuca''', actiuo. '''Áse''' de poner lo que se rroe, porque puesto el uerbo a solas, ''çignificat rem turpem''. Rogar por otro. '''Asan zecubunsuca'''. <br>
+
Roer. '''Bchuguasuca''', actiuo. Áse de poner lo que se rroe, porque puesto el uerbo a solas, ''çignificat rem turpem''.<br>
 +
Rogar por otro. '''Asan zecubunsuca'''. <br>
 
Romadizo. '''Hua''' [o] '''hazahua''' [o] '''huahaza'''. <br>
 
Romadizo. '''Hua''' [o] '''hazahua''' [o] '''huahaza'''. <br>
 
Romadizarse. '''Huachahac amisqua''' [o] '''hua chahan azasqua'''. <br>
 
Romadizarse. '''Huachahac amisqua''' [o] '''hua chahan azasqua'''. <br>

Revisión actual del 09:59 25 mar 2024

Lematización[1]
110








  1. Riuera vide orilla =
  2. Rincon = achopquana, l, atoipquana =
  3. Riña = inago =
  4. Rio = xie =
  5. Rińoneʃ = hete =
  6. Risueńa perʃona = agytyn mague =
  7. Rouar = isapquagosqua =
  8. Rozar en sauana = bzossysuca, actiuo, L, izose [-]
    gosqua
    , neutro, y asi diçen, itan iizosygosqua,
    eſtoi roçando mi labranza, l, ita bzosysuca =
  9. Roçíar Con la uoca = yc bchahachasuca =
  10. Rodar = zebenansuca =
  11. Rodear = [a]etan zefanynsuca =
  12. Rodilla = gota =
  13. Roer = bchuguasuca, actiuo, ase de poner lo que
    se rroe porque pueſto El uerbo a solas, çignificat
    Rem turpem
    [2] =
  14. Rogar por otro = asan zecubunsuca =
  15. Romadízo = hua, L, hazahua, L, huahaza =
  16. Romadizarse = hua chahac amisqua, L, hua
    chahan azasqua =
  17. Romadízo tener = hua chahan asucune =
Roncar =
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 110r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Traducción del latín: "significa algo vergonzoso.".
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.