De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
 
(No se muestran 9 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 7: Línea 7:
  
 
{{der|19}}  
 
{{der|19}}  
# '''[[quyhy|hy]][[-c|c]] [[ze-|ze]][[quynsuca]]''' &#61; <br>
+
# '''[[quyhy|hy]][[-c|c]] [[ze-|ze]][[quynsuca|quy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
# A que tiempo &#61; '''[[hac]] [[a-|a]][[gasqua|ga]][[-nua|nua]]''', Como,  '''[[hac]] [[a-|a]][[gasqua|ga]][[-no(2)|no]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[xisqua(2)|xisqua]]''' <br> a que tiempo ʃembraíʃ &#61; <br>
+
# A que tiempo{{an1|?}} &#61; '''[[hac(2)|hac]] [[a-|a]][[gasqua|ga]][[-nua|nua]]''', Como,  '''[[hac(2)|hac]] [[a-|a]][[gasqua|ga]][[-no(2)|no]] [[mi-|mi]][[-b|b]][[xisqua(2)|xi]][[-squa|squa]]''' <br> a que tiempo ʃembraíʃ{{an1|?}} &#61; <br>
 
# A quien mataʃte '''[[xie]][[-oa|oa]] [[ma-|ma]][[gusqua|gu]][[-e|e]]''' &#61;<br>
 
# A quien mataʃte '''[[xie]][[-oa|oa]] [[ma-|ma]][[gusqua|gu]][[-e|e]]''' &#61;<br>
 
# A quien se lo Compraſte &#61; '''[[sie(3)|sie]][[-c|c]][[-o(3)|o]] [[-m|m]][[cusqua|cuque]]''' ,<br>
 
# A quien se lo Compraſte &#61; '''[[sie(3)|sie]][[-c|c]][[-o(3)|o]] [[-m|m]][[cusqua|cuque]]''' ,<br>
 
# A quien se lo diste &#61; '''[[sie(3)|si]] [[huc]][[-o(3)|o]] [[-m|m]][[nysqua|ny]]''' &#61;<br>
 
# A quien se lo diste &#61; '''[[sie(3)|si]] [[huc]][[-o(3)|o]] [[-m|m]][[nysqua|ny]]''' &#61;<br>
# A quien díſte de puńadaʃ  &#61; '''[[xie|Xi]][[-c|c]][[-oa|oa]] [[ys(2)|ys]]  [[ma-|ma]][[gyisuca|gyi]][[-ia|<sup>i</sup>a]]''' &#61;<br>
+
# A quien díſte de puńadaʃ  &#61; '''[[xie|Xi]][[-c|c]][[-oa|oa]] [[ys(2)|ys]]  [[ma-|ma]][[gyisuca|gyi]][[-ia(2)|{{an|i}}a]]''' &#61;<br>
 
# A quien diſte de coçeʃ &#61; '''[[xie|xi]][[-c|c]][[-oa|oa]] [[yn]] [[ma-|ma]][[zahanasuca|zahana]][[-oa(2)|oa]]''' &#61;<br>
 
# A quien diſte de coçeʃ &#61; '''[[xie|xi]][[-c|c]][[-oa|oa]] [[yn]] [[ma-|ma]][[zahanasuca|zahana]][[-oa(2)|oa]]''' &#61;<br>
# A quien de los dos se lo diſte &#61; '''[[ys]] [[muysca]] [[boza]] [[ues]][[-ua(2)|ua]]''' &#61; <br>'''[[hoc]] [[ma-|ma]][[nysqua|ny]]''' &#61;<br>
+
# A quien de los dos se lo diſte &#61; '''[[ys]] [[muysca]] [[boza]] [[ue(3)|ue]][[-s|s]][[-ua(2)|ua]]''' &#61; <br>'''[[hoc]] [[ma-|ma]][[nysqua|ny]]''' &#61;<br>
 
# Arador  guʃaníllo &#61;  '''[[izyi]]''' &#61; <br>
 
# Arador  guʃaníllo &#61;  '''[[izyi]]''' &#61; <br>
 
# Arańa &#61;  '''[[sospqua]]''' &#61; <br>
 
# Arańa &#61;  '''[[sospqua]]''' &#61; <br>
# Arańar &#61;  '''[[-b|b]][[coiquysuca]]''', {{lat|L,}} '''[[-b|b]][[chihisysuca]]''' &#61; <br>
+
# Arańar &#61;  '''[[-b|b]][[coiquysuca|coiquy]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} '''[[-b|b]][[chihisysuca|chihisy]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
 
# Arbol &#61;  '''[[quye]]''' &#61; <br>
 
# Arbol &#61;  '''[[quye]]''' &#61; <br>
 
# Arcabuco &#61;  '''[[quye]]''' &#61; <br>
 
# Arcabuco &#61;  '''[[quye]]''' &#61; <br>
 
# Arco  balleſta &#61;  '''[[hacapa]]''' &#61; <br>
 
# Arco  balleſta &#61;  '''[[hacapa]]''' &#61; <br>
 
# Arco del çíelo &#61;  '''[[chuquy|chuquẏ]]'''  <br>
 
# Arco del çíelo &#61;  '''[[chuquy|chuquẏ]]'''  <br>
# Arder &#61;  '''[[z-|z]][[fiensuca]]''' &#61; <br>
+
# Arder &#61;  '''[[z-|z]][[fiensuca|fie]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
 
# Arena &#61;  '''[[guanza]]''',  <br>
 
# Arena &#61;  '''[[guanza]]''',  <br>
 
# Arepa &#61;  '''[[tyhyta]] [[fun]]''' &#61; <br>
 
# Arepa &#61;  '''[[tyhyta]] [[fun]]''' &#61; <br>
# Ardor de  fuego &#61;  '''[[gata|gatẏ]][[-chie|chie]]''' &#61; <br>
+
# Ardor de  fuego &#61;  '''[[gata|gatẏ]] [[chie(3)|chie]]''' &#61; <br>
# Arrancar &#61;  '''[[ze-|Ze]][[guachysuca]]''' &#61; <br>
+
# Arrancar &#61;  '''[[ze-|Ze]]{{an|[[-g|g]]}}[[guachysuca|guachy]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
# Arrancar derribando  Como se haçe Con arboleʃ grandeʃ <br>'''[[ze-|Ze]][[gunsuca]]''' &#61;<br>
+
# Arrancar derribando  Como se haçe Con arboleʃ grandeʃ <br>'''[[ze-|Ze]][[-g|g]][[unsuca|un]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>
# Arraigarʃe &#61; '''[[a-|a]][[chihiza]][[-z|z]] [[a-|a]][[mosqua]]''' &#61; <br>
+
# Arraigarʃe &#61; '''[[a-|a]][[chihiza]][[-z|z]] [[a-|a]][[mosqua|mo]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
# Arremeter  enbeſtír &#61;  '''<sup>[[a-|a]]</sup>[[uba|oba]][[-c|c]] [[i-|i]][[tasqua]]''' &#61; <br>
+
# Arremeter  enbeſtír &#61;  '''{{an|[[a-|a]]}}[[uba|oba]][[-c|c]] [[i-|i]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' &#61; <br>
# Arrepentirʃe &#61;  '''[[z-|Z]][[pquyquy]][[-z|Z]] [[a-|a]][[uscansuca]]''' - '''[[uscansuca|usc]][[-o(2)|o]]'''  <br>
+
# Arrepentirʃe &#61;  '''[[z-|Z]][[pquyquy]][[-z|Z]] [[a-|a]][[uscansuca|usca]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' - '''[[uscansuca|usc]][[-o(3)|o]]'''  <br>
# Arreçíar de  dolençia &#61;  '''[[i-|i]][[chihizansuca]]''' &#61; <br>
+
# Arreçíar de  dolençia &#61;  '''[[i-|i]][[chihizansuca|chihiza]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' &#61; <br>
 
{{der|Arraſtrar}}
 
{{der|Arraſtrar}}
  

Revisión actual del 15:45 25 mar 2024

Lematización[1]
19
  1. hyc zequynsuca =
  2. A que tiempo[?] = hac aganua, Como, hac agano mibxisqua
    a que tiempo ʃembraíʃ[?] =
  3. A quien mataʃte xieoa mague =
  4. A quien se lo Compraſte = sieco mcuque ,
  5. A quien se lo diste = si huco mny =
  6. A quien díſte de puńadaʃ = Xicoa ys magyi[i]a =
  7. A quien diſte de coçeʃ = xicoa yn mazahanaoa =
  8. A quien de los dos se lo diſte = ys muysca boza uesua =
    hoc many =
  9. Arador guʃaníllo = izyi =
  10. Arańa = sospqua =
  11. Arańar = bcoiquysuca, L, bchihisysuca =
  12. Arbol = quye =
  13. Arcabuco = quye =
  14. Arco balleſta = hacapa =
  15. Arco del çíelo = chuquẏ
  16. Arder = zfiensuca =
  17. Arena = guanza,
  18. Arepa = tyhyta fun =
  19. Ardor de fuego = gatẏ chie =
  20. Arrancar = Ze[g]guachysuca =
  21. Arrancar derribando Como se haçe Con arboleʃ grandeʃ
    Zegunsuca =
  22. Arraigarʃe = achihizaz amosqua =
  23. Arremeter enbeſtír = [a]obac itasqua =
  24. Arrepentirʃe = ZpquyquyZ auscansuca - usco
  25. Arreçíar de dolençia = ichihizansuca =
Arraſtrar
Fotografía[2]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 19r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.