De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 7: Línea 7:
  
 
{{der|75}}  
 
{{der|75}}  
# '''[[iosqua|iocu]]''' - partiçípíoʃ,  '''[[cha-|cha]][[iosqua|iosca]], [[cha-|cha]][[iosqua|ioca]]. [[cha-|cha]][[iosqua|ionga]]''' <br>  
+
# '''[[iosqua|ioc]][[-u|u]]''' - partiçípíoʃ,  '''[[cha-|cha]][[iosqua|io]][[-sca|sca]], [[cha-|cha]][[iosqua|ioc]][[-a|a]]. [[cha-|cha]][[iosqua|io]][[-nga|nga]]''' <br>  
 
# Espuma &#61;  '''[[quyhyza|quyhyzy]] [[bumy]]''' &#61;<br>  
 
# Espuma &#61;  '''[[quyhyza|quyhyzy]] [[bumy]]''' &#61;<br>  
# Espumar &#61;  '''[[quyhyza|quyhyzy]] [[bumy]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gusqua]]''' <br>  
+
# Espumar &#61;  '''[[quyhyza|quyhyzy]] [[bumy]] [[-b|b]][[gusqua(2)|gu]][[-squa|squa]]''' <br>  
# Ese &#61;  '''[[yse]]''',  ese es - '''[[ys]] [[gue]]'''.  ese no es.  '''[[ysy]][[-n|n]] [[ys(2)|ys]] [[nza]]''' &#61; no es eso: '''[[ys]]''' <br> '''[[nza]]''' &#61; ese tampoco es '''[[yse]][[-z|z]] [[ys(2)|ys]] [[nza]]''' &#61;<br>  
+
# Ese &#61;  '''[[yse]]''',  ese es - '''[[ys]][[gue]]'''.  ese no es.  '''[[ysy]][[-n|n]] [[ys(2)|ys]][[-n(4)|n]][[-za|za]]''' &#61; no es eso: '''[[ys]]'''<br>'''[[-n(4)|n]][[-za|za]]''' &#61; ese tampoco es '''[[yse]][[-z|z]] [[ys(2)|ys]][[-n(4)|n]][[-za|za]]''' &#61;<br>
 
# Ese ya murìo &#61;  '''[[yse]][[-n|n]] [[ia]] [[bhysqua|bhy]]''' &#61;<br>  
 
# Ese ya murìo &#61;  '''[[yse]][[-n|n]] [[ia]] [[bhysqua|bhy]]''' &#61;<br>  
 
# Eſte &#61;  '''[[sisy]]'''.  eſte bueno es.  '''[[sise]][[-n|n]] [[cho]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Eſte &#61;  '''[[sisy]]'''.  eſte bueno es.  '''[[sise]][[-n|n]] [[cho]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Eſtar uno &#61;  '''[[i-|i]][[sucune|sucun]]''', {{lat|L,}} '''[[i-|i]][[zone]]''' &#61;<br>  
 
# Eſtar uno &#61;  '''[[i-|i]][[sucune|sucun]]''', {{lat|L,}} '''[[i-|i]][[zone]]''' &#61;<br>  
# Eſtar uno frequentemente o de ordinario &#61;  '''[[i-|i]][[sucunsuca]]''' {{lat|L,}} <br> '''[[i-|i]][[zonsuca]]''' &#61;<br>
+
# Eſtar uno frequentemente o de ordinario &#61;  '''[[i-|i]][[sucunsuca|sucun]][[-suca|suca]]''' {{lat|L,}} <br> '''[[i-|i]][[zonsuca|zon]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>
# Eſtar numero de ellos frequentemente &#61;  '''[[chi-|chi]][[bizynsuca]]''' <br> {{lat|L,}} '''[[chi-|chi]][[pquycansuca]]''' &#61;<br>  
+
# Eſtar numero de ellos frequentemente &#61;  '''[[chi-|chi]][[bizynsuca|bizyn]][[-suca|suca]]''' <br> {{lat|L,}} '''[[chi-|chi]][[pquycansuca|pquycan]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>  
 
# Eſtar numero de ellos &#61;  '''[[chi-|chi]][[bizine]]''', {{lat|L,}} '''[[chi-|chi]][[pquycane]]''' &#61;<br>  
 
# Eſtar numero de ellos &#61;  '''[[chi-|chi]][[bizine]]''', {{lat|L,}} '''[[chi-|chi]][[pquycane]]''' &#61;<br>  
 
# Eſtar multitud de ellos &#61;  '''[[chi-|chi]][[pquane]]''' &#61;<br>  
 
# Eſtar multitud de ellos &#61;  '''[[chi-|chi]][[pquane]]''' &#61;<br>  
Línea 27: Línea 27:
 
#   
 
#   
 
# Eſteríl muger &#61;  '''[[?|tyne]] [[?|tyne]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene]]''' [,] '''[[?|tyn]] [[a-|a]][[-b|b]][[sosqua(2)|soque]]''' &#61;<br>  
 
# Eſteríl muger &#61;  '''[[?|tyne]] [[?|tyne]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene]]''' [,] '''[[?|tyn]] [[a-|a]][[-b|b]][[sosqua(2)|soque]]''' &#61;<br>  
# Eſterìl arbol &#61;  '''[[quye]] <sup>[[a-|a]]</sup>[[uba|oba]] [[yc]] [[a-|a]][[gasqua]][[-za|za]]<ref>Puede traducirse como: "Árbol que su fruta no la produce ".</ref>''' &#61;<br>  
+
# Eſterìl arbol &#61;  '''[[quye]] {{an|[[a-|a]]}}[[uba|oba]] [[yc]] [[a-|a]][[gasqua]][[-za|za]]<ref>Puede traducirse como: "Árbol que su fruta no la produce ".</ref>''' &#61;<br>  
 
# Eſtiercol &#61;  '''[[gye]]''' <br>  
 
# Eſtiercol &#61;  '''[[gye]]''' <br>  
# Eſtirar &#61;  '''[[yc]] [[-b|b]][[suhusqua]]''' <br>  
+
# Eſtirar &#61;  '''[[yc]] [[-b|b]][[suhusqua|suhu]][[-squa|squa]]''' <br>  
# Eſtirarse &#61;  '''[[yc]] [[a-|a]][[suhusqua]]''' &#61;<br>  
+
# Eſtirarse &#61;  '''[[yc]] [[a-|a]][[suhusqua|suhu]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
 
{{der|Eſtor[-]}}  
 
{{der|Eſtor[-]}}  
 +
 +
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión del 06:36 9 may 2023

Lematización[1]
75
  1. iocu - partiçípíoʃ, chaiosca, chaioca. chaionga
  2. Espuma = quyhyzy bumy =
  3. Espumar = quyhyzy bumy bgusqua
  4. Ese = yse, ese es - ysgue. ese no es. ysyn ysnza = no es eso: ys
    nza = ese tampoco es ysez ysnza =
  5. Ese ya murìo = ysen ia bhy =
  6. Eſte = sisy. eſte bueno es. sisen chogue =
  7. Eſtar uno = isucun, L, izone =
  8. Eſtar uno frequentemente o de ordinario = isucunsuca L,
    izonsuca =
  9. Eſtar numero de ellos frequentemente = chibizynsuca
    L, chipquycansuca =
  10. Eſtar numero de ellos = chibizine, L, chipquycane =
  11. Eſtar multitud de ellos = chipquane =
  12. Eſtar numero de coʃas largas = asoane =
  13. Eſtar El agua y El licor = apuyne =
  14. Eſtar el plato escudílla, totuma y todas las demaʃ
    uaçijas en que ʃe come y basos en que se bebe = apuyne
  15. Eſteríl muger = tyne tynec aguene [,] tyn absoque =
  16. Eſterìl arbol = quye [a]oba yc agasquaza[2] =
  17. Eſtiercol = gye
  18. Eſtirar = yc bsuhusqua
  19. Eſtirarse = yc asuhusqua =
Eſtor[-]
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 75r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Puede traducirse como: "Árbol que su fruta no la produce ".
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.