De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
 
(No se muestran 17 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 8: Línea 8:
  
 
{{der|111}}  
 
{{der|111}}  
# '''[[xinegosqua|negosqua]]'''.  si yo supiera coʃer : '''[[-b|b]][[xinegosqua|xinego]] [[cho]] [[san]]''', <br>{{lat|L,}} '''[[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]] [[san|ʃan]]'''.  si tu sabes coʃer:  '''<sup>[[m-|m]]</sup>[[-m|m]][[xinegosqua|xinego]] [[cho]] [[can]]'''. sauīendo tu Coʃer, '''<sup>[[m-|m]]</sup>[[-m|m]][[xinegosqua|xinego]] [[cho]][[-n|n]] [[san]]''', {{lat|L,}} '''<sup>[[m-|m]]</sup>[[-m|m]][[xinegosqua|xi''' [-] <br>'''nego]] [[ma-|m<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]][[-n|n]] [[san]]''' &#61; <br>
+
# '''[[xinegosqua|ne]][[-go|go]][[-squa|squa]]'''.  si yo supiera coʃer : '''[[-b|b]][[xinegosqua|xine]][[-go|go]] [[cho]] [[san]]''', <br>{{lat|L,}} '''[[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[-san|ʃan]]'''.  si tu sabes coʃer:  '''{{an|[[m-|m]]}}[[-m|m]][[xinegosqua|xine]][[-go|go]] [[cho]] [[can]]'''. sauīendo tu Coʃer, '''{{an|[[m-|m]]}}[[-m|m]][[xinegosqua|xine]][[-go|go]] [[cho]][[-n|n]] [[-san|san]]''', {{lat|L,}} '''{{an|[[m-|m]]}}[[-m|m]][[xinegosqua|xi''' {{an1|-}}<br>'''ne]][[-go|go]] [[ma-|m{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[-n|n]][[-san|san]]'''&#61;<br>
# Sabes quien es Díos? &#61; '''[[Dios]] [[xie]][[-ua(2)|ua]][[xin]] [[ma-|m<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]][[-ua(2)|<sup>o</sup>a]]''' <br>  
+
# Sabes quien es Díos? &#61; '''[[Dios]] [[xie]][[-ua(2)|ua]][[xin]] [[ma-|m{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[-ua(2)|{{an|o}}a]]''' <br>  
# Sabes que Díos murio por ti &#61; '''[[Dios]][[-z|z]] [[m-|m]][[sa]]n [[a-|a]][[bgysqua|bgy]][[-z|z]] [[ma-|m<sup>a</sup>]][[ucasuca|o''' [-] <br>'''co]][[-ua(2)|<sup>o</sup>a]]'''  &#61; <br>
+
# Sabes que Díos murio por ti &#61; '''[[Dios]][[-z|z]] [[m-|m]][[sa]][[-n(3)|n]] [[a-|a]][[bgysqua|bgy]][[-z|z]] [[ma-|m{{an|a}}]][[ucasuca|o'''{{an1|-}}<br>'''c]][[-o(4)|o]][[-ua(2)|{{an|o}}a]]'''  &#61; <br>
# Sabiendo ʠ Díos murio por ti por que haçes esto &#61; '''[[Dios]][[-z|z]]''' <br>'''[[-m|m]][[sa|ʃa]]n [[a-|a]][[bgysqua|bgy]][[-z|z]] [[ma|m<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]][[-n|n]] [[san]] [[hac(2)|hac]] [[a-|a]][[gue]][[-ne|n]] [[yspqua]] [[m-|um]]<sup>[[-m|m]]</sup>[[quysqua|quys''' [-] <br>'''qua]]''' &#61;<br>  
+
# Sabiendo ʠ Díos murio por ti por que haçes {{cam|esto|eso}} &#61; '''[[Dios]][[-z|z]]''' <br>'''[[-m|m]][[sa|ʃa]][[-n(3)|n]] [[a-|a]][[bgysqua|bgy]][[-z|z]] [[ma-|m{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[-n|n]][[-san|san]] [[hac(2)|hac]] [[a-|a]][[gue]][[-ne|n]] [[ys]][[-pqua|pqua]] [[m-|um]]{{an|[[-m|m]]}}[[quysqua|quy]][[-squa|s'''{{an1|-}} <br>'''qua]]''' &#61;<br>
# Sabiendo ʠ no era dia de carne Comíste carne &#61; '''[[chihica|chihi''' [-] <br>'''ca]] can [[-za|za]][[-n|n]][[-z|z]] [[m-|m]]<sup>[[m-|m]]</sup>[[ucansuca|ucan]] [[san]] [[chihica]] [[m-|m]]<sup>[[-m|m]]</sup>[[casqua|ca]][[-ua(2)|oa]]'''? <br>  
+
# Sabiendo ʠ no era dia de carne Comíste carne &#61; '''[[chihica|chihi'''{{an1|-}}<br>'''ca]] [[ca(2)|ca]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-n|n]][[-z|z]] [[m-|m]]{{an|[[m-|m]]}}[[ucansuca|uca]][[-n(2)|n]][[-san|san]] [[chihica]] [[m-|m]]{{an|[[-m|m]]}}[[casqua|ca]][[-ua(2)|oa]]'''? <br>  
# Sabiendo que era dia de Víernez Comi carne &#61; '''[[viernes|vierneʃ]]''' <br>'''c [[a-|a]][[guene|guen]][[-z|z]] [[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]] nsan [[chihica|chihic]] [[a-|a]][[-b|b]][[casqua|ca]]''' &#61; <br>  
+
# Sabiendo que era dia de Víernez Comi carne &#61; '''[[Viernes|vierneʃ]]'''<br>'''[[-c|c]] [[a-|a]][[guene|guen]][[-z|z]] [[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[-n|n]][[-san|san]] [[chihica]] {{an|[[∅-|∅]]}}[[-b|b]][[casqua|ca]]''' &#61; <br>  
# Sabīendo yo &#61;  '''[[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]] nsan. [[z-|ze]][[-m|m]][[ucansuca|ucan]] san. [[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]][[gue]]''' [-] <br>'''xin.  [[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]] nxin'''.  de todas eſtas maneraʃ se dise <br>
+
# Sabīendo yo &#61;  '''[[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[-n(2)|n]][[san]]. [[z-|ze]][[-m|m]][[ucansuca|uca]][[-n(2)|n]][[-san|san]]. [[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[gue]]'''{{an1|-}} <br>'''[[-xin(2)|xin]][[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[-n|n]][[-xin(2)|xin]]'''.  de todas eſtas maneraʃ se dise <br>  
# Sabiendolo boi &#61;  '''[[ie(5)|ie]] [[z-|ze]][[-m|m]][[ucansuca]]''', {{lat|l,}} '''[[ie(5)|ie]] [[z-|ze]][[-m|m]][[ucansuca|ucan]][[-s|s]] ''' <br>'''[[-b|b]][[xy]]''' &#61; <br>
+
# Sabiendolo boi &#61;  '''[[ie(5)|ie]] [[z-|ze]][[-m|m]][[ucansuca|uca]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', {{lat|l,}} '''[[ie(5)|ie]] [[z-|ze]][[-m|m]][[ucansuca|uca]][[-n(2)|n]][[-s|s]] ''' <br>'''[[-b|b]][[xy]]''' &#61; <br>  
# ʃabes tu donde ai santuario &#61; '''[[chunso]] [[yn]] [[a-|a]][[guene|guecua]]''' <br>'''[[m-|m]]<sup>[[-m|m]]</sup>[[ucansuca|ucan]][[-ua(2)|ua]]''', y rresponde: '''[[yn]] [[a-|a]][[guene|guecua]] [[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]][[gue]]''':<br>bien se donde lo ai &#61;<br>
+
# ʃabes tu donde ai santuario &#61; '''[[chunso]] [[yn(3)|yn]] [[a-|a]][[guene|gue]][[-cua|cua]]''' <br>'''[[m-|m]]{{an|[[-m|m]]}}[[ucansuca|uca]][[-n(2)|n]][[-ua(2)|ua]]''', y rresponde: '''[[yn(3)|yn]] [[a-|a]][[guene|gue]][[-cua|cua]] [[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[gue]]''':<br>bien se donde lo ai &#61;<br>
# ʃabes tu dondeſta? &#61; '''[[yn]] [[sucune|suza]] <sup>[[m-|m]]</sup>[[-m|m]][[ucasuca|oc<sup>a</sup>]][[-ua(2)|oa]]'''? &#61;<br>
+
# ʃabes tu dondeſta? &#61; '''[[yn(3)|yn]] [[sucune|suz]][[-a(2)|a]] [[m-|m]]{{an|[[-m|m]]}}[[ucasuca|oc{{an|a}}]][[-ua(2)|oa]]'''? &#61;<br>
# ʃabes tu sì lo ai? &#61; '''[[a-|a]][[guene|guen]] <sup>[[m-|m]]</sup>[[-m|m]][[ucasuca|oc<sup>a</sup>]][[-ua(2)|oa]]. [[a-|a]][[guene|guen]] [[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]][[gue]]''', bi[-] <br>en se ʠ lo ai &#61; <br>
+
# ʃabes tu sì lo ai? &#61; '''[[a-|a]][[guene|guen]] [[m-|m]]{{an|[[-m|m]]}}[[ucasuca|oc{{an|a}}]][[-ua(2)|oa]]. [[a-|a]][[guene|guen]] [[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[gue]]''', bi{{an1|-}} <br>en se ʠ lo ai &#61; <br>  
# ʃabes tu que eſta alli? &#61; '''[[yna]]c [[a-|a]][[sucune]] <sup>[[m-|m]]</sup>[[-m|m]][[ucasuca|oc<sup>a</sup>]][[-ua(2)|oa]]''', y <br>responde:  '''[[yna]]c [[a-|a]][[sucune]] [[cha-|ch<sup>a</sup>]][[ucasuca|oco]][[gue]]'''.  bien se queſta <br>alli: '''[[yna]]ca [[a-|a]][[sucune]] aquobaxin [[z-|ze]][[-m|m]][[ucasuca|uca]][[-ne|n]][[-za|za]]''',<br>no se que eſta alli &#61; <br>  
+
# ʃabes tu que eſta alli? &#61; '''[[yna]][[-c|c]] [[a-|a]][[sucune]] [[m-|m]]{{an|[[-m|m]]}}[[ucasuca|oc{{an|a}}]][[-ua(2)|oa]]''', y <br>responde: '''[[yna]][[-c|c]] [[a-|a]][[sucune]] [[cha-|ch{{an|a}}]][[ucasuca|oc]][[-o(4)|o]][[gue]]'''.  bien se queſta <br>alli: '''[[yna]][[-ca|ca]] [[a-|a]][[sucune]] {{cam1|[[ipqua|aqua]][[-ba(2)|ba]][[xin]]|ipquabaxin}} [[z-|ze]][[-m|m]][[ucasuca|uca]][[-ne|n]][[-za|za]]''',<br>no se que eſta alli &#61; <br>  
 
{{der|ʃabes tejer}}
 
{{der|ʃabes tejer}}
 +
  
  

Revisión actual del 09:18 14 may 2024

Lematización[1]
111
  1. negosqua. si yo supiera coʃer : bxinego cho san,
    L, ch[a]ocoʃan. si tu sabes coʃer: [m]mxinego cho can. sauīendo tu Coʃer, [m]mxinego chon san, L, [m]mxi [-]
    ne
    go m[a]oconsan
    =
  2. Sabes quien es Díos? = Dios xieuaxin m[a]oco[o]a
  3. Sabes que Díos murio por ti = Diosz msan abgyz m[a]o[-]
    c
    o[o]a
    =
  4. Sabiendo ʠ Díos murio por ti por que haçes esto[2] = Diosz
    mʃan abgyz m[a]oconsan hac aguen yspqua um[m]quys[-]
    qua
    =
  5. Sabiendo ʠ no era dia de carne Comíste carne = chihi[-]
    ca
    canzanz m[m]ucansan chihica m[m]caoa
    ?
  6. Sabiendo que era dia de Víernez Comi carne = vierneʃ
    c aguenz ch[a]oconsan chihica []bca =
  7. Sabīendo yo = ch[a]oconsan. zemucansan. ch[a]ocogue[-]
    xin. ch[a]oconxin. de todas eſtas maneraʃ se dise
  8. Sabiendolo boi = ie zemucansuca, l, ie zemucans
    bxy =
  9. ʃabes tu donde ai santuario = chunso yn aguecua
    m[m]ucanua, y rresponde: yn aguecua ch[a]ocogue:
    bien se donde lo ai =
  10. ʃabes tu dondeſta? = yn suza m[m]oc[a]oa? =
  11. ʃabes tu sì lo ai? = aguen m[m]oc[a]oa. aguen ch[a]ocogue, bi[-]
    en se ʠ lo ai =
  12. ʃabes tu que eſta alli? = ynac asucune m[m]oc[a]oa, y
    responde: ynac asucune ch[a]ocogue. bien se queſta
    alli: ynaca asucune aquabaxin[3] zemucanza,
    no se que eſta alli =
ʃabes tejer
Fotografía[4]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 111r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió ser "eso" en lugar de "esto".
  3. Creemos que lo correcto debió haber sido ipquabaxin.
  4. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.