De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 11: Línea 11:
 
# Cabo, '''[[a-|a]][[tamuy]]''' &#61; <br>
 
# Cabo, '''[[a-|a]][[tamuy]]''' &#61; <br>
 
# Cabo  rramal &#61;  '''[[muyhyca]]''' &#61; <br>
 
# Cabo  rramal &#61;  '''[[muyhyca]]''' &#61; <br>
# Cabo del mundo &#61;  '''[[quycagua]] [[a-|a]][[zone|zon]] [[uca(2)|uca]] [[yn]] [[bgyu]][[-sa|sa]]''' &#61; <br>
+
# Cabo del mundo &#61;  '''[[quycagua(2)|quycagua]] [[a-|a]][[zone|zon]] [[uca(2)|uca]] [[yn]] [[bgyu]][[-sa|sa]]''' &#61; <br>
 
# Cabuya &#61;  '''[[chihize]]''' &#61; <br>
 
# Cabuya &#61;  '''[[chihize]]''' &#61; <br>
 
# Cabuya de paja &#61;  '''[[pquane(2)|pquane]]'''  <br>
 
# Cabuya de paja &#61;  '''[[pquane(2)|pquane]]'''  <br>
Línea 18: Línea 18:
 
# Caça, que ʃe haçe Con rred &#61;  '''[[quynygo]]''' &#61; <br>
 
# Caça, que ʃe haçe Con rred &#61;  '''[[quynygo]]''' &#61; <br>
 
# Caçar deſta manera &#61;  '''{{cam1|[[z-|z]][[quyngosqua|quyngasqua]]|Zquyngosqua}}''',  neutro, El acti[-]<br> vo es, '''[[z-|z]][[quynsuca(3)|quynsuca]]''';  Ymperatiuo; '''[[quynsuca(3)|quyn]][[-u|u]]''', partiçípíoʃ: <br> '''[[cha-|cha]][[quynsuca(3)|quynsuca]]  [[cha-|cha]][[quynsuca(3)|quyn]][[-ua(2)|ua]],  [[cha-|cha]][[quynsuca(3)|quyn]][[-nynga|nynga]]''' &#61; <br>
 
# Caçar deſta manera &#61;  '''{{cam1|[[z-|z]][[quyngosqua|quyngasqua]]|Zquyngosqua}}''',  neutro, El acti[-]<br> vo es, '''[[z-|z]][[quynsuca(3)|quynsuca]]''';  Ymperatiuo; '''[[quynsuca(3)|quyn]][[-u|u]]''', partiçípíoʃ: <br> '''[[cha-|cha]][[quynsuca(3)|quynsuca]]  [[cha-|cha]][[quynsuca(3)|quyn]][[-ua(2)|ua]],  [[cha-|cha]][[quynsuca(3)|quyn]][[-nynga|nynga]]''' &#61; <br>
# Caça que ʃe haçe Con lazo &#61;  '''chihízego''' &#61; <br>
+
# Caça que ʃe haçe Con lazo &#61;  '''[[chihizego]]''' &#61; <br>
# Caçar deſta manera &#61;  '''ichihí zegosqua''',  neutro.  <br>
+
# Caçar deſta manera &#61;  '''[[i-|i]][[chihizegosqua]]''',  neutro.  <br>
# Caça Con zerbatana &#61;  '''funtago'''.  <br>
+
# Caça Con zerbatana &#61;  '''[[funtago]]'''.  <br>
# Caçar aʃí &#61;  '''Z funtagosqua''' &#61; <br>
+
# Caçar aʃí &#61;  '''[[z-|Z]][[funtagosqua]]''' &#61; <br>
# Caça Con trampa &#61;  '''catago'''.  <br>
+
# Caça Con trampa &#61;  '''[[catago]]'''.  <br>
# Caçar assi &#61;  '''Z catagosqua'''. <br>
+
# Caçar assi &#61;  '''[[z-|Z]][[catagosqua]]'''. <br>
# Caça de Curies &#61;  '''chihibago''' &#61; <br>
+
# Caça de Curies &#61;  '''[[chihibago]]''' &#61; <br>
# Caçar aʃi &#61;  '''chihiba bzasqua''' &#61; <br>
+
# Caçar aʃi &#61;  '''[[chihiba]] [[-b|b]][[zasqua]]''' &#61; <br>
# Caçar.  matar de êcho  Como quando preguntamos de <br> un hombre o de un perro ʃi caʃa o no caça  eſto es  ʃi de <br> echo mata o no mata &#61;  '''Zefuinsuca''' &#61; <br>
+
# Caçar.  matar de êcho  Como quando preguntamos de <br> un hombre o de un perro ʃi caʃa o no caça  eſto es  ʃi de <br> echo mata o no mata &#61;  '''[[ze-|Ze]][[fuinsuca]]''' &#61; <br>
# Caçador aʃi  eſto es que de echo mata &#61;  '''afuinmague'''  <br>
+
# Caçador aʃi  eſto es que de echo mata &#61;  '''[[a-|a]][[fui]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]'''  <br>
# Caçuela o tieſto en que tueſtan el maíz &#61;  '''magazy''' &#61; <br>
+
# Caçuela o tieſto en que tueſtan el maíz &#61;  '''[[magazy]]''' &#61; <br>
 
{{der|Cacique}}
 
{{der|Cacique}}
  
|morfo_r =
 
 
# [[moque]]
 
# [[a-|A]][[zysquy]] - [[a-|a]][[iohoza]] - <sup>[[a-|a]]</sup>[[obta]] - [[a-|a]][[tamuy]].
 
# [[muyhyca|Muyhyca]]
 
# [[quyca|Quyca]]'''gua''' [[a-|a]][[zone|zonuca]] [[yn(3)|yn]] [[bgyusa]]
 
# [[chihize|Chihize]]
 
# [[pquamne|Pquane]]
 
# [[cugo|Cugo]]
 
# [[z-|Ze]][[cugosqua|cugosqua]]
 
# [[quynygo|Quynygo]]
 
# [[z-|Z]][[quynygosqua|quyngasqua]] - [[z-|z]][[quynysuca|quynsuca]] - [[quynysuca|quynu]] - [[cha-|cha]][[quynysuca|quynsuca]], [[cha-|cha]][[quynysuca|quynua]], [[cha-|cha]][[quynysuca|quynnynga]]
 
# [[chihizego|Chihizego]]
 
# [[i-|I]][[chihizegosqua|chihizegosqua]]
 
# [[funtago|Funtago]]
 
# [[z-|Z]][[funtagosqua|funtagosqua]]
 
# [[catago|Catago]]
 
# [[z-|Z]][[catagosqua|catagosqua]]
 
# [[chihibago|Chihibago]]
 
# [[chihiba|Chihiba]] [[-b|b]][[zasqua]]
 
# [[z-|Ze]][[fuinsuca|fuinsuca]]
 
# [[a-|A]][[fui|fui]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]
 
# [[magazy|Magazy]]
 
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión del 03:11 8 ene 2020

Lematización[1]
31
  1. llaman al tizon porque moque, sígnifica El
    rresiduo de lo que ha Comido el fuego, animal, o, hombre
    Cabo de una coʃa larga Como palo = azysquy, y el o[-]
    tro cabo: aiohoza, diçeʃe tambien, aobta, y el otro
  2. Cabo, atamuy =
  3. Cabo rramal = muyhyca =
  4. Cabo del mundo = quycagua azon uca yn bgyusa =
  5. Cabuya = chihize =
  6. Cabuya de paja = pquane
  7. Caça de montería = cugo =
  8. Caçar deſta manera = zecugosqua, verbo neutro =
  9. Caça, que ʃe haçe Con rred = quynygo =
  10. Caçar deſta manera = zquyngasqua[2] , neutro, El acti[-]
    vo es, zquynsuca; Ymperatiuo; quynu, partiçípíoʃ:
    chaquynsuca chaquynua, chaquynnynga =
  11. Caça que ʃe haçe Con lazo = chihizego =
  12. Caçar deſta manera = ichihizegosqua, neutro.
  13. Caça Con zerbatana = funtago.
  14. Caçar aʃí = Zfuntagosqua =
  15. Caça Con trampa = catago.
  16. Caçar assi = Zcatagosqua.
  17. Caça de Curies = chihibago =
  18. Caçar aʃi = chihiba bzasqua =
  19. Caçar. matar de êcho Como quando preguntamos de
    un hombre o de un perro ʃi caʃa o no caça eſto es ʃi de
    echo mata o no mata = Zefuinsuca =
  20. Caçador aʃi eſto es que de echo mata = afuin mague
  21. Caçuela o tieſto en que tueſtan el maíz = magazy =
Cacique
Fotografía[3]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 31r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido Zquyngosqua.
  3. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.