De Muysc cubun - Lengua Muisca
arh | arh m | arh a | |
---|---|---|---|
-ba | kətti zə-wa | Dedo del pie | Huber & Reed |
-ca | -ekʉ | Locativo. Se combina con sustantivos para formar expresiones que significan el destino de un verbo de movimiento | Frank |
-ia | yʉka | aquel (alternativa más allá) | Frank |
-iua | -ngwasi | Finalidad | Frank |
-n(2) | -ʉn | Durativo | Frank |
-na | -se' | locativo, origen, meta, ergativo | Frank |
-ne | ni | Certeza | Frank |
-nga | -ngwa | futuro | Frank |
-no | -in | 'presenciado' | Frank |
-s(2) | zʉ- zey | Genitivo | Frank |
-suca | nuk- | verbo axiliar | Frank |
-u | u | Auxiliar-imperativo | Frank |
-uâ | awa | Auxiliar imperativo | Frank |
-za | -u'/-' | Negación | Frank |
-zi | -ngwa -u' | futuro Negación | Frank |
a- | a | 1. él. 2. ella | Frank |
aba | in | Maíz | Frank |
aca | ihkágua | Nueve | Frank |
ata | in'gwi inʔgwi | uno | Frank Huber & Reed |
bahaoa | mʉñʉ məɲɨ | Nube nubes quietas | Frank Huber & Reed |
bahazysuca | a'pinsʉn | barrer | Frank |
base | mʉn | dulce | Frank |
be | bema | Cuál | Frank |
benasuca | a'mʉsʉn min_kawa | Envolver redondo. | Frank |
bes | bin zan | cuándo | Frank |
bgye | wichana | muerto | Frank |
bgysqua | wítʃ-ən | morir | Huber & Reed |
bi | bindi | cuánto | Frank |
bica | biga | Cuánto | Frank |
boi | mʉkkʉ | Ropa/manta | |
bopqua* | bóʔo | Hamaca | Huber & Reed |
boza | móuga | Dos | Huber & Reed |
btysqua | zamáʒən | Cantar | Huber & Reed |
bun | wi | Bollo | Frank |
busua | bun | Avispa | Frank |
busuapquame | bun | Avispa | Frank |
came | kumʉ | fuerza, poder | Frank |
casqua | kəkús-ən | morder | Huber & Reed |
cha | cheyrwa | Macho | Frank |
chanyca | kingwi | mismo | Frank |
chatasa* | tʃáʔgo | tucán | Huber & Reed |
chibsan | chikima | Remolino de agua, vórtice | Frank |
chibysuca | chwa- | ver | Frank |
chichy | dikin | la mitad | Frank |
chie | niwi | nosotros | Frank |
chie(2) | tima isa'sʉ | 1. luna 2. mes ortiga | Frank |
chihisaba | gwí-adʒína | León, puma | Huber & Reed |
chihiza | a-kəttɨ | Raíz | Huber & Reed |
chihize | si | Cabuya | Frank |
chin | dikin | La mitad | Frank |