De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Morfo)
m (Plantilla de añadidos)
 
(No se muestran 13 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 4: Línea 4:
 
|siguiente = fol 34v
 
|siguiente = fol 34v
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_34r.jpg
 
|foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_34r.jpg
|morfo =
+
|morfo_d =
 +
 
 +
{{der|34}}
 +
# Caer ʃobre un monton de tierra &#61;  '''[[gua]][[-n(3)|n]] [[z-|z]][[masqua|ma'''{{an1|-}}<br> '''que]][[-s|s]] [[fusque]] [[a-|a]][[chuno]][[-c|c]] [[pquane|pqua]][[-ua(4)|u]] [[gy|gy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua]]<ref>Tr: Caer sobre los montones de polvo/tierra que estaban (allí).</ref>''' <br>
 +
# Caer ʃobre una grande píedra &#61; '''[[gua]][[-n(3)|n]] [[z-|z]][[masqua|maque]][[-s|s]]'''<br>'''[[hyca(2)|hyca]] [[cuhuma|cuhum]] [[gy]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Caer El rayo &#61;  '''[[pquahaza]][[-z|z]] [[gua]][[-n(3)|n]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''' <br>
 +
# Caer El rayo En la ʃabana &#61;  '''[[pquahaza]][[-z|z]] [[gua]][[-n(3)|n]]''' <br> '''[[a-|a]][[masqua|maque]][[-s|s]] [[muyquy]] [[hicha]][[-s|s]] [[a-|a]][[zasqua|za]]''' <br>
 +
# Caer en un arbol &#61;  '''[[gua]][[-n(3)|n]] [[a-|a]][[masqua|maquy]] [[quye]] [[ata|ate]] [[gy]][[-c|c]] [[a-|a]]'''{{an1|-}}<br> '''[[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Caer ʃobre la punta del palo &#61;  '''[[gua]][[-n(3)|n]] [[z-|z]][[masqua|maque]][[-s|s]]''' <br> '''[[quye]] [[chica]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Caer El agua en la labranza &#61;  '''[[siu(2)|siu]][[-z|z]] [[ta(2)|ta]][[-c|c]] [[a-|a]][[tansuca|tan]][[-suca|su{{in|ca}}]]''' <br>
 +
# Caerme El agua que llouio ençima &#61;  '''[[siu(2)|siu]][[-z|z]] [[cha-|cha]][[has]]'''&#61; <br> '''[[a-|a]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-squa|squa]]''', preterito:  '''[[a-|a]][[-b|b]][[quysqua|quy]]''' &#61;<br>
 +
# Caer graniço &#61;  '''[[hichu]] [[agua]][[-z|z]] [[a-|a]][[tansuca|tan]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>
 +
# Caerme el graniço ençima &#61;  '''[[hichu]] [[agua]][[-z|z]] [[cha-|cha]][[has]]''' <br> '''[[a-|a]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Caer el graniço en la labranza &#61;  '''[[hichu]] [[agua]][[-z|z]]''' &#61; <br> '''[[ta(2)|ta]][[-c|c]] [[a-|a]][[tansuca|tan]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>
 +
# Caer rroçío &#61;  '''[[xuaz]]<ref>Es altamente probable que el morfema completo sea ''xuaz'' y no ''xua-z''.</ref> [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Caer elada &#61;  '''[[hichu]][[-z|Z]] [[a-|a]][[tansuca|tan]][[-suca|suca]]''', {{lat|L,}} '''[[hichu]][[-z|z]] [[hicha|hi{{t_l|c}}'''&#61;<br> '''cha]][[-n(3)|n]] [[a-|a]][[-m|m]][[nysqua(2)|ny]][[-squa|squa]]''',  preterito:  '''[[a-|a]][[-m|m]][[nysqua(2)|nyquy]]''' &#61;<br>
 +
# Caer en lo que dudaba &#61;  '''[[ie(5)|ie]] [[z-|Z]][[huichy]][[-c|c]] [[a-|a]][[zysqua|Zy]][[-squa|squa]]''', <br> {{lat|L,}} '''[[ie(5)|ie]] [[z-|z]][[pquyquy]] [[fihista]][[-c|c]] [[a-|a]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>
 +
# Cal &#61; '''[[supqui]]''' &#61;<br>
 +
# Cal azul &#61; '''[[anua]]''' &#61;<br>
 +
# Calabaça &#61;  '''[[zihiba|Zihiba]]''' <br>
 +
# Calar El açeite &#61;  '''[[a-|a]][[chicha(2)|chīcha]] [[ai]] [[a-|a]][[misqua|mi]][[-squa|squa]]''',  <br>
 +
{{der|calar}}
  
# [[gua|Gua]][[-n|n]] zmaques [[fusque|fusque]] achunoc pquaugyc [[i-|i]][[zasqua]]
 
# [[pquahaza|Pquahaza]][[-z|z]] [[gua|gua]][[-n|n]] [[a-|a]][[masqua|masqua]]
 
#
 
#
 
#
 
#
 
#
 
#
 
# [[hichu|Hichu]] [[agua|agua]][[-z|z]] [[ta(2)|ta]][[-c|c]][[a-|a]][[tansuca|tansuca]]
 
# [[xua|Xua]] [[-z|z]][[a-|a]][[masqua|masqua]]
 
#
 
#
 
# [[supqui|supqui]]
 
# [[anua|Anua]]
 
# [[zihiba|Zihiba]]
 
# Achicha ai amisqua
 
  
 
|texto =
 
|texto =

Revisión actual del 09:33 19 mar 2024

Lematización[1]
34
  1. Caer ʃobre un monton de tierra = guan zma[-]
    que
    s fusque achunoc pquau gyc izasqua[2]

  2. Caer ʃobre una grande píedra = guan zmaques
    hyca cuhum gyc izasqua =
  3. Caer El rayo = pquahazaz guan amasqua
  4. Caer El rayo En la ʃabana = pquahazaz guan
    amaques muyquy hichas aza
  5. Caer en un arbol = guan amaquy quye ate gyc a[-]
    zasqua =
  6. Caer ʃobre la punta del palo = guan zmaques
    quye chicac izasqua =
  7. Caer El agua en la labranza = siuz tac atansu˰ca
  8. Caerme El agua que llouio ençima = siuz chahas=
    abquysqua, preterito: abquy =
  9. Caer graniço = hichu aguaz atansuca =
  10. Caerme el graniço ençima = hichu aguaz chahas
    abquysqua =
  11. Caer el graniço en la labranza = hichu aguaz =
    tac atansuca =
  12. Caer rroçío = xuaz[3] amasqua =
  13. Caer elada = hichuZ atansuca, L, hichuz hic=
    cha
    n amnysqua
    , preterito: amnyquy =
  14. Caer en lo que dudaba = ie Zhuichyc aZysqua,
    L, ie zpquyquy fihistac azasqua =
  15. Cal = supqui =
  16. Cal azul = anua =
  17. Calabaça = Zihiba
  18. Calar El açeite = achīcha ai amisqua,
calar
Fotografía[4]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 34r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Tr: Caer sobre los montones de polvo/tierra que estaban (allí).
  3. Es altamente probable que el morfema completo sea xuaz y no xua-z.
  4. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.