ypqua(3)#I posp. t. Después de, después que, después. || ypqua(3)#II posp. t. *Había (*Según Lugo, se usa para marcar el pretérito pluscuamperfecto) || ypqua(3)#III || ypqua(3)#IV || ypqua(3)#V || ypqua(3)#L I
ypqua(3), apqua(4), aqua, yqua, ɣpqua(3)
I. posp. t. Después de, después que, después.
Ver también " Después ": cu(2), cuaxin, uca(3), ypqua(3)
Después. Ypqua [o] ypquana, postpoçisión en esta lengua.
Después de San Juan, vine el día çiguiente, esto es, un día después. San Juan ai amiz aican zhuque [o] San Juan ypquan aican zhuque [o] suatuc zhuque. Vine dos días después, mozan zuhuque [o] mozuc zhuque [o] sua bozuc zhuque. Vine tres días después, micuc zhuque [o] sua micuc zhuque, y así, etc. Vine un mes después, chietuque zhuque, chie bozuque, y así de los demás y lo mismo se dise de los años: zocam atuque, zocam bozuque. [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 56v
Poco despues = apuyngue apquana = [sic] (Gómez & Torres, 2013) - Ms. 158. Voc. fol. 99r
Despues = Apquana. l. ypquana, adverbio y posposicion no solo de verbo, sino de nombre. [sic] (Giraldo & Gómez, 2012) - Ms. 2923. fol. 18v
II. posp. t. *Había ( *Según Lugo, se usa para marcar el pretérito pluscuamperfecto. )
Preterito pluʃquam perfecto.
SINGVLAR.
Yo auia hecho. - ʒhɣbqɣ ɣpquanâ.//
Tu auias hecho. Vmqɣ ɣpquanâ.
Preterito pluʃquam perfecto.//
SINGVLAR.
Y. auia açotado. ʒhɣguitɣ ɣpquanâ.
T. auias açotado. Vmguitɣ ɣpquanâ.
A. auia açotado. Aguitɣ ɣpquanâ.
(Dueñas G., Gómez D. & Melo L, 2011.) - Gra. Lu. fol. 43v
