De Muysc cubun - Lengua Muisca
(Página nueva: {{trascripcion |fuente = Manuscrito 158 BNC |seccion = Vocabulario |anterior = fol. 55v. |siguiente = fol. 56v. |foto = Manuscrito_158_BNC_vocabulario_-_fol_56r.jpg |texto = Desdobla...) |
m |
||
| (No se muestran 48 ediciones intermedias de 2 usuarios) | |||
| Línea 1: | Línea 1: | ||
| − | {{ | + | {{trascripcion_158 |
| − | |||
|seccion = Vocabulario | |seccion = Vocabulario | ||
| − | |anterior = fol | + | |anterior = fol 55v |
| − | |siguiente = fol | + | |siguiente = fol 56v |
| − | |foto = | + | |foto = Manuscrito_158_BNC_Vocabulario_-_fol_56r.jpg |
| − | | | + | |morfo_d = |
| − | Desdoblar. | + | {{der|56}} |
| + | # Desdoblar = '''[[yta]][[-s|s]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' =<br> | ||
| + | # Desechar = '''[[ypqua]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]], [[ai]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' =<br> | ||
| + | # Desdentado = '''[[a-|a]][[quyhyquyta]][[-c|c]] [[u(3)|o]] [[pquane|pqua]][[-oa(2)|oa]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[quyhyquyta]][[-c|c]] [[u(3)|o]] [[puyne|puyn]][[-a(2)|a]]''', <br> {{lat|l,}} '''[[xinhua]]''', {{lat|l,}} '''[[sica]] [[cahachysuca|cahach]][[-ua(4)|ua]]''' =<br> | ||
| + | # Desgazar = '''[[-b|b]][[cahachysuca|cahachy]][[-suca|suca]]''', {{lat|l,}} '''[[-b|b]][[chuzysuca|chuzy]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Desgazarse = '''[[a-|a]][[cahachynsuca|cahachy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Desgranar maíz = '''[[-b|b]][[cahachysuca|cahachy]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Desgranarʃe = '''[[a-|a]][[cahachynsuca|cahachy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Desgranar legunbreʃ = '''[[-b|b]][[tohotysuca|tohoty]][[-suca|suca]]''', <br> | ||
| + | # Desgranarʃe asì = '''[[a-|a]][[tohotysuca|tohoty]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Deserbar = '''[[-b|b]][[xiusuca|xiu]][[-suca|suca]]''', {{lat|l,}} '''[[z-|z]][[higuasuca|higua]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Desleír = '''[[-b|b]][[cunsuca|cun]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Deslenguado = '''[[a-|a]][[cubun]][[-z|z]] [[a-|a]][[puyhyquyne|puyhyquy]][[-n(2)|n]][[-za|za]]''' =<br> | ||
| + | # Desmayarʃe, amorteçerʃe =<br> | ||
| + | # Desmenuzar = '''[[z-|z]]{{an|[[-m|m]]}}[[miusuca|miu]][[-suca|suca]]''', {{lat|l,}} '''[[z-|z]]{{an|[[-m|m]]}}[[bupquasuca|mupqua]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Desmenuzarse = '''[[a-|a]][[miunsuca|miu]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''', {{lat|l,}} '''[[a-|a]][[bupquansuca|bupqua]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' =<br> | ||
| + | # Desnarigado = '''[[saca]] [[pompuy]]''' =<br> | ||
| + | # Desnudar a otro = '''[[chuhus]][[-que|que]][[-s|s]] [[-b|b]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''' {{lat|L,}} '''[[chuhis]][[-c|c]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' <br> | ||
| + | # Desnudarʃe = '''[[chuhis]][[-c|c]] [[i-|i]][[zasqua|za]][[-squa|squa]]''', <br> | ||
| + | # Desnudo eſtar = '''[[chuhis]][[-c|c]] [[i-|i]][[zone|zo]][[-ne|ne]]''' =<br> | ||
| + | # Desorejado = '''[[cuhuca]] [[pompuy]]''', {{lat|L,}} '''[[cuhuca]] [[bohochua]]''' =<br> | ||
| + | # Despauilar = '''[[gatu pqua]] [[z-|z]][[-b|b]][[gusqua(2)|gu]][[-squa|squa]]''' =<br> | ||
| + | # Desparçìr, {{lat|Vide,}} partir =<br> | ||
| + | # Despedazar sín partir = '''[[-b|b]][[tosqua|to]][[-squa|squa]]''' =<br> | ||
| + | # Despedazarʃe aʃi = '''[[a-|a]][[tosqua|to]][[-squa|squa]]''' =<br> | ||
| + | # Despedírʃe = '''{{cam1|[[z-|z]][[quibgosqua|quib]][[-go|go]][[-squa|squa]]|Zqui bgasqua}}'''. despidioʃe de mí, '''[[cha-|cha]][[hac]] [[a-|a]][[quibgosqua|quib]][[-go|go]]''' =<br> | ||
| + | # Despegar = '''[[yba]][[-n(3)|n]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' =<br> | ||
| + | # Despegarse = '''[[yba]][[-n(3)|n]] [[ze-|ze]][[misqua|mi]][[-squa|squa]]''' =<br> | ||
| + | {{der|Despeńa{{an1|-}}}} | ||
| − | + | |texto = | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | {{der|56}} | ||
| + | Desdoblar. '''Ytas btasqua'''.<br> | ||
| + | Desechar. '''Ypquac btasqua, ai btasqua'''.<br> | ||
| + | Desdentado. '''Aquyhyquytaco pquaoa''' [o] '''aquyhyquytaco puyna''' [o] '''xinhua''' [o] '''sica cahachua'''.<br> | ||
| + | Desgajar. '''Bcaha chysuca''' [o] '''bchuzysuca'''.<br> | ||
| + | Desgajarse. '''Acahachynsuca'''.<br> | ||
| + | Desgranar maíz. '''Bcahachysuca'''.<br> | ||
| + | Desgranarse. '''Acahachynsuca'''.<br> | ||
| + | Desgranar legunbres. '''Btohotysuca'''.<br> | ||
| + | Desgranarse así. '''Atohotysuca'''.<br> | ||
| + | Deserbar. '''Bxiusuca''' [o] '''zhiguasuca'''.<br> | ||
| + | Desleír. '''Bcunsuca'''.<br> | ||
| + | Deslenguado. '''Acubunzapuyhyquynza'''.<br> | ||
| + | Desmayarse, amorteçerse.<br> | ||
| + | Desmenuzar. '''Zmiusuca''' [o] '''zmupquasuca'''.<br> | ||
| + | Desmenuzarse. '''Amiunsuca''' [o] '''abupquansuca'''.<br> | ||
| + | Desnarigado. '''Sacapompuy'''.<br> | ||
| + | Desnudar a otro. '''Chuhusques bzasqua''' [o] '''chuhisc btasqua'''.<br> | ||
| + | Desnudarse. '''Chuhisc izasqua'''.<br> | ||
| + | Desnudo estar. '''Chuhisc izone'''.<br> | ||
| + | Desorejado. '''Cuhucapompuy''' [o] '''cuhucabohochua'''.<br> | ||
| + | Despauilar. '''Gatupquaz bgusqua'''.<br> | ||
| + | Desparçir. Vide partir.<br> | ||
| + | Despedazar sin partir. '''Btosqua'''.<br> | ||
| + | Despedazarse así. '''Atosqua'''.<br> | ||
| + | Despedirse. '''Zquibgosqua<ref>{{nuevo|En González, "Zqui bgasqua".}}</ref>'''. Despidióse de mí, '''chahac aquibgo'''.<br> | ||
| + | Despegar. '''Yban btasqua'''.<br> | ||
| + | Despegarse. '''Yban zemisqua'''.<br> | ||
}} | }} | ||
Revisión actual - 14:10 30 jul 2025
Lematización[1]
56
- Desdoblar = ytas btasqua =
- Desechar = ypquac btasqua, ai btasqua =
- Desdentado = aquyhyquytac o pquaoa, l, aquyhyquytac o puyna,
l, xinhua, l, sica cahachua = - Desgazar = bcahachysuca, l, bchuzysuca =
- Desgazarse = acahachynsuca =
- Desgranar maíz = bcahachysuca =
- Desgranarʃe = acahachynsuca =
- Desgranar legunbreʃ = btohotysuca,
- Desgranarʃe asì = atohotysuca =
- Deserbar = bxiusuca, l, zhiguasuca =
- Desleír = bcunsuca =
- Deslenguado = acubunz apuyhyquynza =
- Desmayarʃe, amorteçerʃe =
- Desmenuzar = z[m]miusuca, l, z[m]mupquasuca =
- Desmenuzarse = amiunsuca, l, abupquansuca =
- Desnarigado = saca pompuy =
- Desnudar a otro = chuhusques bzasqua L, chuhisc btasqua
- Desnudarʃe = chuhisc izasqua,
- Desnudo eſtar = chuhisc izone =
- Desorejado = cuhuca pompuy, L, cuhuca bohochua =
- Despauilar = gatu pqua zbgusqua =
- Desparçìr, Vide, partir =
- Despedazar sín partir = btosqua =
- Despedazarʃe aʃi = atosqua =
- Despedírʃe = zquibgosqua[2] . despidioʃe de mí, chahac aquibgo =
- Despegar = yban btasqua =
- Despegarse = yban zemisqua =
Despeńa[-]
Fotografía[3]
Referencias
- ↑ Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
- ↑ Creemos que lo correcto debió haber sido Zqui bgasqua.
- ↑ Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.
