De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
 
(No se muestra una edición intermedia del mismo usuario)
Línea 16: Línea 16:
 
# Abollarse &#61;  '''[[tei]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
 
# Abollarse &#61;  '''[[tei]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
 
# A bocadoʃ &#61; no ai bocablo pàrtícular pero deçir <br> a bocados,  eſto es bocado  a bocado me lo comí todo <br> '''[[a-|a]][[-n-|n]][[-b|b]][[zasqua|za]][[-s|s]] [[a-|a]][[chahansuca|chaha]][[-ne|ne]]'''. <br>  
 
# A bocadoʃ &#61; no ai bocablo pàrtícular pero deçir <br> a bocados,  eſto es bocado  a bocado me lo comí todo <br> '''[[a-|a]][[-n-|n]][[-b|b]][[zasqua|za]][[-s|s]] [[a-|a]][[chahansuca|chaha]][[-ne|ne]]'''. <br>  
# A bocados, eſto es dandole un bocado y otro me co[-]<br> mí todo el pan &#61;  '''[[cha-|cha]][[bunsuca|bun]][[-suca|suc<sup>a</sup>]] [[u(3)|o]][[-c|c]] [[-b|b]][[gysqua|gy]][[-s|s]] [[a-|a]][[chahansuca|chahane]]''' &#61;<br>  
+
# A bocados, eſto es dandole un bocado y otro me co{{an1|-}}<br> mí todo el pan &#61;  '''[[cha-|cha]][[bunsuca|bun]][[-suca|suc{{an|a}}]] [[u(3)|o]][[-c|c]] [[-b|b]][[gysqua|gy]][[-s|s]] [[a-|a]][[chahansuca|chahane]]''' &#61;<br>  
 
# Abominable coʃa &#61;  '''[[a-|a]][[-n-|n]][[histysuca|histy]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]][[-pqua|pqua]]''' &#61;<br>  
 
# Abominable coʃa &#61;  '''[[a-|a]][[-n-|n]][[histysuca|histy]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]][[-pqua|pqua]]''' &#61;<br>  
 
# Abominar &#61;  '''[[mue|mue]] [[z-|ze]][[-m|m]][[istysuca|isty]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene]]'''. <br>  
 
# Abominar &#61;  '''[[mue|mue]] [[z-|ze]][[-m|m]][[istysuca|isty]][[-zi|zi]][[-nga|nga]] [[cuhu]][[-c|c]] [[a-|a]][[guene]]'''. <br>  
Línea 22: Línea 22:
 
# Aborreçer &#61;  '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[-g|g]][[uahaicansuca|uahaica]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]'''  aborrescole;<br>'''[[hoc]] [[z-|z]][[-g|g]][[uahaicansuca|uahaica]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''',  aborreʃeme a mí <br>  
 
# Aborreçer &#61;  '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[-g|g]][[uahaicansuca|uahaica]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]'''  aborrescole;<br>'''[[hoc]] [[z-|z]][[-g|g]][[uahaicansuca|uahaica]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''',  aborreʃeme a mí <br>  
 
# Aborrescole &#61;  '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[guahaica]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Aborrescole &#61;  '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[guahaica]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
# Aborrecer &#61;  '''[[z-|z]][[fuchua]][[-n|n]] [[a-|a]][[bcusqua|bcu]][[-squa|squa]]''':  aborrescole,  '''[[m-|m]][[fuchua|fu'''[-]<br> '''chua]][[-n|n]] [[bcusqua|bcu]][[-squa|squa]]''',  tu me aborreʃeʃ.  Pret.<sup>o</sup>  '''[[bcusqua|bcu]]''' - partiçi[-]<br> píos:  '''[[cha-|cha]][[bcusqua|bcu]][[-squa|squa]]'''  '''{{cam1|[[cha-|cha]][[bcusqua|bcu]][[-e|c]]|chabcue}}''',  '''[[cha-|cha]][[bcusqua|bcu]][[-nga|nga]]'''&#61; <br>  
+
# Aborrecer &#61;  '''[[z-|z]][[fuchua]][[-n|n]] [[a-|a]][[bcusqua|bcu]][[-squa|squa]]''':  aborrescole,  '''[[m-|m]][[fuchua|fu'''{{an1|-}}<br> '''chua]][[-n|n]] [[bcusqua|bcu]][[-squa|squa]]''',  tu me aborreʃeʃ.  Pret.<sup>o</sup>  '''[[bcusqua|bcu]]''' - partiçi{{an1|-}}<br> píos:  '''[[cha-|cha]][[bcusqua|bcu]][[-squa|squa]]'''  '''{{cam1|[[cha-|cha]][[bcusqua|bcu]][[-e|c]]|chabcue}}''',  '''[[cha-|cha]][[bcusqua|bcu]][[-nga|nga]]'''&#61; <br>  
 
# Aborreʃcole &#61;  '''[[z-|ze]][[fuchua]][[-n|n]] [[a-|a]][[bcu]] [[ma-|ma]][[gue]]''', <br>  
 
# Aborreʃcole &#61;  '''[[z-|ze]][[fuchua]][[-n|n]] [[a-|a]][[bcu]] [[ma-|ma]][[gue]]''', <br>  
 
# Aborrecer &#61;  '''[[cha-|cha]][[han|hân]] [[a-|a]][[bqusqua|bqu]][[-squa|squa]]''',  aborreʃcole &#61;<br>  
 
# Aborrecer &#61;  '''[[cha-|cha]][[han|hân]] [[a-|a]][[bqusqua|bqu]][[-squa|squa]]''',  aborreʃcole &#61;<br>  
# Aborreʃcole,  '''[[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[bcui]] [[ma-|ma]][[gue]]''', {{lat|L.}} '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[bcui]] '''[-]<br> '''[[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
+
# Aborreʃcole,  '''[[cha-|cha]][[han]] [[a-|a]][[bcui]] [[ma-|ma]][[gue]]''', {{lat|L.}} '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[bcui]] '''{{an1|-}}<br> '''[[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Abortar  mal parir &#61;  '''[[z-|z]][[ie(4)|ie]][[-z|z]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''',  '''[[a-|a]][[ie(4)|ie]][[-z|z]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''',<br>  '''[[a-|a]][[ie(4)|ie]][[-z|z]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
 
# Abortar  mal parir &#61;  '''[[z-|z]][[ie(4)|ie]][[-z|z]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''',  '''[[a-|a]][[ie(4)|ie]][[-z|z]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''',<br>  '''[[a-|a]][[ie(4)|ie]][[-z|z]] [[a-|a]][[masqua|ma]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
 
{{der|Abraçar}}  
 
{{der|Abraçar}}  

Revisión actual del 19:38 24 mar 2024

Lematización[1]

2.
  1. Ablandarʃe la tierra = atahuansuca =
  2. Ablandar El Coraçon = apquyquy bchuesuca, L,
    apquyquy cho abgasqua =
  3. Ablandarce El coraçon = zepquyquyz achuensuca,
    L, zepquyquy choc agasqua
  4. Abogar = asan zecubunsuca
  5. Abogada nuestra = chisan cubunuca =
  6. Abollar = tei btasqua = El Vbo es poner[2]
  7. Abollarse = tei amasqua =
  8. A bocadoʃ = no ai bocablo pàrtícular pero deçir
    a bocados, eſto es bocado a bocado me lo comí todo
    anbzas achahane.
  9. A bocados, eſto es dandole un bocado y otro me co[-]
    mí todo el pan = chabunsuc[a] oc bgys achahane =
  10. Abominable coʃa = anhistyzinga cuhupqua =
  11. Abominar = mue zemistyzinga cuhuc aguene.
  12. Abonar el tiempo = uíde aclarar =
  13. Aborreçer = zuhuc aguahaicansuca aborrescole;
    hoc zguahaicansuca, aborreʃeme a mí
  14. Aborrescole = zuhuc aguahaican mague =
  15. Aborrecer = zfuchuan abcusqua: aborrescole, mfu[-]
    chua
    n bcusqua
    , tu me aborreʃeʃ. Pret.o bcu - partiçi[-]
    píos: chabcusqua chabcuc[3] , chabcunga=
  16. Aborreʃcole = zefuchuan abcu mague,
  17. Aborrecer = chahân abqusqua, aborreʃcole =
  18. Aborreʃcole, chahan abcui mague, L. zuhuc abcui [-]
    mague =
  19. Abortar mal parir = ziez amasqua, aiez amasqua,
    aiez amasqua =
Abraçar
Fotografía[4]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 2r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Esta oración aparece con tinta distinta a la original, pero con caligrafía de comienzos de siglo XVII.
  3. Creemos que lo correcto debió haber sido chabcue.
  4. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.