De Muysc cubun - Lengua Muisca

m (Añadidos en muysca)
m
Línea 9: Línea 9:
 
# Hojas de qualquiera planta del medio auajo &#61;  '''[[guane]]''' &#61;<br>  
 
# Hojas de qualquiera planta del medio auajo &#61;  '''[[guane]]''' &#61;<br>  
 
# Hojas de Comer &#61;  '''[[quysca]]''', {{lat|L,}} '''[[quysca]] [[muyne|muyn]]''', {{lat|L,}} '''[[huazyca]]''' &#61;<br>  
 
# Hojas de Comer &#61;  '''[[quysca]]''', {{lat|L,}} '''[[quysca]] [[muyne|muyn]]''', {{lat|L,}} '''[[huazyca]]''' &#61;<br>  
# Holgarse &#61;  '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[chuensuca]] [[z-|zu]][[huc]] [[cho]][[gue]]''', <br>  
+
# Holgarse &#61;  '''[[z-|zu]][[huc]] [[a-|a]][[chuensuca|chue]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]'''{{an1|,}} '''[[z-|zu]][[huc]] [[cho]][[gue]]''', <br>  
 
# Hollejo &#61;  '''[[huca]]''' &#61;<br>  
 
# Hollejo &#61;  '''[[huca]]''' &#61;<br>  
 
# Hollín &#61;  '''[[ique]]''' &#61;<br>  
 
# Hollín &#61;  '''[[ique]]''' &#61;<br>  
Línea 15: Línea 15:
 
# Hombre de uíen &#61;  '''[[muysca]] [[cho]]''' <br>  
 
# Hombre de uíen &#61;  '''[[muysca]] [[cho]]''' <br>  
 
# Honda &#61;  '''[[quibze]]''' &#61;<br>  
 
# Honda &#61;  '''[[quibze]]''' &#61;<br>  
# Honda Coʃa &#61;  '''{{an|[[a-|a]]}}[[ita|eta]][[gue]] {{an|[[a-|a]]}}[[ita|eta]] [[yn(2)|yn]] [[puyquyne|puyca]]''' &#61;<br>  
+
# Honda Coʃa &#61;  '''{{an|[[a-|a]]}}[[ita|eta]][[gue]]'''{{an1|,}} '''{{an|[[a-|a]]}}[[ita|eta]] [[yn(2)|yn]] [[puyquyne|puyca]]''' &#61;<br>  
 
# Hongo &#61;  '''[[hua]]''' &#61;<br>  
 
# Hongo &#61;  '''[[hua]]''' &#61;<br>  
 
# Honrra &#61;  '''[[chie(3)|chie]]''' &#61;<br>  
 
# Honrra &#61;  '''[[chie(3)|chie]]''' &#61;<br>  
# Honrrar Respectar &#61;  '''[[a-|a]][[chie(3)|chie]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|usqua]]''' &#61;<br>  
+
# Honrrar{{an1|,}} Respectar &#61;  '''[[a-|a]][[chie(3)|chie]] [[z-|ze]][[-g|g]][[usqua(2)|u]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
# Honrrar haçer ʠ tenga ônrra &#61;  '''[[a-|a]][[chie(3)|chie]][[-z|z]] [[z-|ze]][[-b|b]][[quysqua]]''' <br>  
+
# Honrrar{{an1|,}} haçer ʠ tenga ônrra &#61;  '''[[a-|a]][[chie(3)|chie]][[-z|z]] [[z-|ze]][[-b|b]][[quysqua|quy]][[-squa|squa]]''' <br>  
 
# Honrrada perʃona &#61;  '''[[a-|a]][[chie(3)|chie]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Honrrada perʃona &#61;  '''[[a-|a]][[chie(3)|chie]][[gue]]''' &#61;<br>  
# Horadar &#61;  '''[[z-|z]]{{an|[[-p|p]]}}[[pihiguasuca]]''' <br>  
+
# Horadar &#61;  '''[[z-|z]]{{an|[[-p|p]]}}[[pihiguasuca|pihigua]][[-suca|suca]]''' <br>  
# Horcajadura de las pìernas &#61;  '''[[z-|ze]][[gany]]ca, [[m-|m]][[gany]]ca''' <br>  
+
# Horcajadura de las pìernas &#61;  '''[[z-|ze]][[gany]][[-ca|ca]], [[m-|m]][[gany]][[-ca|ca]]''' <br>  
 
# Hormíga &#61;  '''[[ize]]''' &#61;<br>  
 
# Hormíga &#61;  '''[[ize]]''' &#61;<br>  
 
# Hortiga &#61;  '''[[chie(2)|chie]]''' &#61;<br>  
 
# Hortiga &#61;  '''[[chie(2)|chie]]''' &#61;<br>  
 
# Hoio &#61;  '''[[hichyquy]]''' &#61;<br>  
 
# Hoio &#61;  '''[[hichyquy]]''' &#61;<br>  
 
# Huelgo &#61;  '''[[fihizca]]''' &#61;<br>  
 
# Huelgo &#61;  '''[[fihizca]]''' &#61;<br>  
# Huìr &#61;  '''[[z-|z]][[ansuca|ansuca]]''' &#61;<br>  
+
# Huìr &#61;  '''[[z-|z]][[ansuca|{{an|i}}an]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>  
# Humear &#61;  '''[[a-|a]][[iensuca]]''' &#61;<br>
+
# Humear &#61;  '''[[a-|a]][[iensuca|ie]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]''' &#61;<br>
 
# Humo &#61;  '''[[ie(3)|ie]]''', {{lat|L,}} '''[[gahachua]]''' &#61;<br>  
 
# Humo &#61;  '''[[ie(3)|ie]]''', {{lat|L,}} '''[[gahachua]]''' &#61;<br>  
# Humeda coʃa &#61;  '''[[iotu]]pqua''' &#61;<br>  
+
# Humeda coʃa &#61;  '''[[iotu]][[-pqua|pqua]]''' &#61;<br>  
# Humedeʃer &#61;  '''[[iotu]][[-c|c]] [[z-|ze]][[gasqua]]''' &#61;<br>  
+
# Humedeʃer &#61;  '''[[iotu]][[-c|c]] [[z-|ze]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
 
# Humedo eſtar &#61;  '''[[iotu]][[gue]] [[iotu]][[-c|c]] [[z-|ze]][[guene]]''' &#61;<br>
 
# Humedo eſtar &#61;  '''[[iotu]][[gue]] [[iotu]][[-c|c]] [[z-|ze]][[guene]]''' &#61;<br>
 
# Humílde &#61;  '''[[a-|a]][[suca]][[-n|n]] [[a-|a]][[teque]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
 
# Humílde &#61;  '''[[a-|a]][[suca]][[-n|n]] [[a-|a]][[teque]][[-n|n]] [[ma-|ma]][[gue]]''' &#61;<br>  
# Hundír en el agua &#61;  '''[[i]]n [[-b|b]][[tasqua]]''' &#61;<br>  
+
# Hundír en el agua &#61;  '''[[?|i]][[-n|n]] [[-b|b]][[tasqua|ta]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
# Hundirʃe en la tierra &#61;  '''[[hicha]][[-c|c]] [[z-|ze]][[misqua]]''' &#61;<br>  
+
# Hundirʃe en la tierra &#61;  '''[[hicha]][[-c|c]] [[z-|ze]][[misqua|mi]][[-squa|squa]]''' &#61;<br>  
 
{{der|Hundírʃe &#61;}}
 
{{der|Hundírʃe &#61;}}
  

Revisión del 09:23 27 mar 2024

Lematización[1]
82
  1. Hojas de qualquiera planta del medio auajo = guane =
  2. Hojas de Comer = quysca, L, quysca muyn, L, huazyca =
  3. Holgarse = zuhuc achuensuca[,] zuhuc chogue,
  4. Hollejo = huca =
  5. Hollín = ique =
  6. Hombre = muysca =
  7. Hombre de uíen = muysca cho
  8. Honda = quibze =
  9. Honda Coʃa = [a]etague[,] [a]eta yn puyca =
  10. Hongo = hua =
  11. Honrra = chie =
  12. Honrrar[,] Respectar = achie zegusqua =
  13. Honrrar[,] haçer ʠ tenga ônrra = achiez zebquysqua
  14. Honrrada perʃona = achiegue =
  15. Horadar = z[p]pihiguasuca
  16. Horcajadura de las pìernas = zeganyca, mganyca
  17. Hormíga = ize =
  18. Hortiga = chie =
  19. Hoio = hichyquy =
  20. Huelgo = fihizca =
  21. Huìr = z[i]ansuca =
  22. Humear = aiensuca =
  23. Humo = ie, L, gahachua =
  24. Humeda coʃa = iotupqua =
  25. Humedeʃer = iotuc zegasqua =
  26. Humedo eſtar = iotugue iotuc zeguene =
  27. Humílde = asucan atequen mague =
  28. Hundír en el agua = in btasqua =
  29. Hundirʃe en la tierra = hichac zemisqua =
Hundírʃe =
Fotografía[2]
Manuscrito 158 BNC Vocabulario - fol 82r.jpg

Referencias

  1. Lematización realizada manualmente por Diego F. Gómez, usando como base a Gómez & Torres. Transcripción Raro Manuscrito 158 BNC. ICANH. 2014. Esta lematización se realizó gracias al apoyo del Instituto Colombiano de Antropología e Historia.
  2. Fotografía tomada del R.M. 158 de la Biblioteca Nacional de Colombia, gracias a la colaboración de su Coordinador de Colecciones y Servicios.