De Muysc cubun - Lengua Muisca

m
m
Línea 53: Línea 53:
 
Andar sobre un pie = '''[[ze-|Ze]][[coquyngosqua|coquyn]][[-gosqua|gosqua]]'''.<br>
 
Andar sobre un pie = '''[[ze-|Ze]][[coquyngosqua|coquyn]][[-gosqua|gosqua]]'''.<br>
  
Andar descaminado = '''Zinquynsuca'''. {{lat|l.}} '''ien zasinasqua'''. {{lat|l.}} '''ien'''-<br>
+
Andar descaminado = '''[[z-|Z]][[inquynsuca|inquy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]'''. {{lat|l.}} '''[[ie]][[-n(4)|n]][[-za|za]][[-s|s]] [[i-|i]][[nasqua|na]][[-squa|squa]]'''. {{lat|l.}} '''[[ie]][[-n(4)|n]]'''-<br>
'''zas zemisqua'''.<br>
+
'''[[-za|za]][[-s|s]] [[ze-|ze]][[misqua|mi]][[-squa|squa]]'''.<br>
  
Angosto = '''Atyeza'''. {{lat|l.}} '''Afihistaza'''. {{lat|l.}} '''Afihista magueza''', confor-<br>
+
Angosto = '''[[a-|A]][[tye|tye]][[-za|za]]'''. {{lat|l.}} '''[[a-|A]][[fihista]][[-za|za]]'''. {{lat|l.}} '''[[a-|A]][[fihista]] [[ma-|ma]][[gue]][[-za|za]]''', confor-<br>
'''me lo q.<sup>e</sup> está dicho de lo ancho.<br>
+
me lo q.<sup>e</sup> está dicho de lo ancho.<br>
  
Animoso = '''Atyhyba cuhumague'''.<br>
+
Animoso = '''[[a-|A]][[tyhyba]] [[cuhuma|cuhu<sup>m</sup>]]<sup>[[-n|n]]</sup> [[ma-|ma]][[gue]]'''.<br>
  
Animar à otro = '''Apquyquy cuhumqu ebgasqua'''. {{lat|l.}} '''Apuyquy'''<br>
+
Animar à otro = '''[[a-|A]][[pquyquy]] [[cuhuma|cuhum]][[-que|que]] [[-b|b]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]]'''. {{lat|l.}} '''[[a-|A]][[puyquy]]'''<br>
'''Zebcuhumysuca'''. Neutros correlativos de estos = '''Apquyquy'''<br>
+
'''[[ze-|Ze]][[-b|b]][[cuhumysuca|cuhumy]][[-suca|suca]]'''. Neutros correlativos de estos = '''[[a-|A]][[pquyquy]]'''<br>
'''cuhuma cagasqua, Apuyquy acuhumynsuca'''.<br>
+
'''[[cuhuma]][[-c|c]] [[a-|a]][[gasqua|ga]][[-squa|squa]], [[a-|A]][[puyquy]] [[a-|a]][[cuhumynsuca|cuhumy]][[-n(2)|n]][[-suca|suca]]'''.<br>
  
Anoche prima noche = '''Zasca'''.<br>
+
Anoche prima noche = '''[[zasca|Zasca]]'''.<br>
 
</div>
 
</div>
  
 
}}
 
}}

Revisión del 14:24 3 jun 2022

{{{texto}}}
Lematización[1]
A medio dia = Suaz quypquas anyquy. l. Sua quychquysa. l. quychquy-

c apqua. l. Suaz ytas aniquy. l. Suagaz as anyquy.

Amenazar.
Amedrentar.
Atemorizar.
Espantar.
}



A menudo. = Atyzaca Atyzaca. l. Spquina spquina.

Amigo honesto = Guaque. l. hisque atyzyn mague.

A mi vista, id est, viendolo yo = Zupqua fihistana. l. Zubana.
Vistelo tu ir = muban anaoa? vel. mupqua fihistan anaoa?
l. muez mmistuas ana?

A mi vista, id est, à lo q.e me pareció à mi vista = Zupquachieca.

A la vista humana = Muysca opquachieca.

Amontonar = Asan Asan. l. Agyn agyn zebquysqua. l. Zeb-
chunos Zebquysqua. l. Zebchunoasuca. l. Zeguatosuca.

A montones = Achonuca[2] .

Amortecerse, desmayarse = Ys muynyque cha bgasqua. l. Zegas-
qua
. l. Chahas amuynsuca.

Ampollarse una cosa, ó avexigarse = Siez yquy agahazysuca.

Ambos = tamca. l. tamquen uca. l. bozen uca.

Anca = Gypqua.

Ancha cosa = Afihistague. Pero del anchor de la Ygl.a casa, o
de qualq.r cosa q.e tiene hueco, no se dice sino - Atyegue.

Andar = Ynynsuca.

Andar por tras mugeres el deshonesto = fuch oque zemisqua.

Andar, hoc est, al talle q.e decimos por ay anda = isynsuca. Por
ay anda = As asyne.

Andar sobre un pie = Zecoquyngosqua.

Andar descaminado = Zinquynsuca. l. ienzas inasqua. l. ien-
zas zemisqua.

Angosto = Atyeza. l. Afihistaza. l. Afihista magueza, confor-
me lo q.e está dicho de lo ancho.

Animoso = Atyhyba cuhumn mague.

Animar à otro = Apquyquy cuhumque bgasqua. l. Apuyquy
Zebcuhumysuca. Neutros correlativos de estos = Apquyquy
cuhumac agasqua, Apuyquy acuhumynsuca.

Anoche prima noche = Zasca.



Referencias

  1. Realizada manualmente por Diego F. Gómez.
  2. Creemos que lo correcto debió haber sido Achunoca.