De Muysc cubun - Lengua Muisca
fonologia gomez | Duit | Uwa central | Damana | Ika | Kogui | Bribri | Cabecar | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
sosqua(2) | roquinro | |||||||
sosua | bahsirá | mawʉnsiro | ||||||
spqui | icuatan,_incuatan quiná | |||||||
su cubun | rio_cuwa | |||||||
sua | sa | rahsa | dʒwísa | ʝwi | niui | |||
sua(2) | riya | ʝwia duía | ʝwia dʒwí.aʔ | niũwi, niũwi-sɨŋ | ||||
suahuansuca | sahuwinro | |||||||
suame | sémara | |||||||
suamny | soná | |||||||
suasqua | asunro(2) | |||||||
suaty | ritá | |||||||
suca | secátaro séquira_yar_wíniro | |||||||
sucgo | sucjira | |||||||
sucune | suguna | rehquinro(2) | ||||||
sue | ruwásira rioá | suʒi | turi | nubá | du | du | ||
sueguana | ruwásira | |||||||
suhuca | rustará | duʃ-kɨna | ɟóʔo | núggi | ||||
suhuca(2) | ruquinro ruca(2) | |||||||
suhusqua | ruquinro | |||||||
suhusua | ruhscuá | |||||||
suize | súbira | |||||||
sumgui | raucuá | ʝukaru | ||||||
sumne | ohrmata | |||||||
sune(2) | rura(2) | ʒanduna | zadʒuna | zula | ||||
sunsuca | síhw̃anro séhw̃anro | dziguanən | a-'zanʉn | háŋ-gu-i | ||||
supqua | rúcura | dungu | ʝúgu | niuwíʒi | dukúr,_dakúr | dakúr | ||
supqui | rúmira | |||||||
suque | sucua | |||||||
suquyne | rojócara | |||||||
susca | sequinro ururo | |||||||
ta | tánsara tan_ícara tánosa | |||||||
ta(2) | tiw̃a chia | te | tʃei | te | ||||
ta(3) | tan | |||||||
taa | téraya | ˈtainua | chinhwa | tezhuwa | ||||
taana | tératra | |||||||
tagua | tiw̃a | |||||||
taguasuca | tequinro | |||||||
tahuansuca | tiw̃a | |||||||
tamuy | teba | |||||||
tansuca | tijcanro(2) | |||||||
tasqua | tenro tahnonro | |||||||
tasqua(2) | tuw̃ro | |||||||
tazy | tatora | |||||||
tecua | sáhtcana | |||||||
tinansuca | tenanro | |||||||
toba | útuwa | |||||||
tobasuca | úbitro,_úbira | |||||||
tochua | tota | |||||||
toque | torá ohcua | tókʃi | ||||||
tosqua | tenro(2) uhcara | |||||||
toza | tumisá | |||||||
tyba | taw̃aya | tʉmʉnshi | chʉmmi tʃəmi | |||||
tybansuca | tamonro | |||||||
tybia | táncara | |||||||
tybso | tábira | |||||||
tye | tara | |||||||
tyhyba | tánuba | a-nʒi-bita tɨmɨ-kɨna | tù̱ma̱na̱ | |||||
tyhyca | ticaya | tʉhkai | chʉkkáy | |||||
tyhyquy | tacuara | |||||||
tyhyta | tatora | |||||||
tymy | tima | |||||||
tysqua | cháquinro | |||||||
tytua | chohcha,_chohja | tagwá | usatínkwa | təŋkwá | ||||
tytysuca | tíyunro | |||||||
tyusuca | áyinro | |||||||
tyzysuca | sehnacro sehnaqui_batro | |||||||
u | cut(2) | |||||||
u(2) | ísuwar ísura úsora adv. úsara | awa'rin | ||||||
ua | -u | -ca/-qui -ya/-yi | -o | |||||
ua(3) | iba | |||||||
uac | wátara,_wátura | |||||||
uaca | acura acu | |||||||
uacha* | wachamá | |||||||
uahaicansuca | bayunro | |||||||
uahaquesuca | úcajacro | |||||||
uaia | abá | abo | gwati | 'həbə | a̱mì̱ | |||
uaque | uwa íw̃aca | gaka | ||||||
uaquensuca | úcajacro | |||||||
uas | bura | -úa | ||||||
uasgua | wakha wacjá | |||||||
uasqua | waanro | |||||||
uasqua(2) | wíquinro wikina | |||||||
uasqua(3) | bachonro | |||||||
uba | uba úbota anab_uba | kənžiwa | umʉkʉnʉ ʉwa | |||||
uba(2) | ubocha uwa | |||||||
ubchihica | ucásia | ugwa | uga | ugũá | ||||
ubina | owara | |||||||
ubso | chahrá | |||||||
uca(3) | acat | |||||||
ucata | wátara,_wátura | |||||||
uchasa | cáhujeyra | |||||||
ue | úsia úsara | urága | urakʉ | huí | ù wéri | |||
uitysuca | buquinro | múʃ-i | ||||||
umpa | buá | |||||||
umza | wansara | |||||||
una | rahraya utar_uriar | |||||||
une | tohnunro | |||||||
unsuca | buhtchacro | |||||||
upqua | uba | úma | úmɨ | úba | ||||
uque | ojca(2) | |||||||
uquysuca | wahcunro | wak-ʉn | ||||||
uscansuca | wácanro | |||||||
uscasuca | wácanro | |||||||
usqua(2) | jug-u (imperativo) | waquinro | guash- | kʉyó-w (imperativo) gwák-ən | guáʃ-i | |||
usynsuca | úhnonro | |||||||
uta | awatá | |||||||
utysuca | wahnro | |||||||
uze | chicha | ucha | ||||||
uâ | cuir aw̃atá awatá | kɨnógwa | kənkáwɨ | kəldoxá | ||||
uênsuca | uhw̃anro,_uhw̃onro | |||||||
xicasâ | sícara | |||||||
xie(2) | riha | yira | ʝe | ni | díglö | |||
xiegosqua | sihrunro | |||||||
xihisqua | rihinro | |||||||
xihisqua(2) | rijquinro | zazikən | ||||||
xinsuca | quequinro | ʃi-iú-ʃi | kedʒ-ən | |||||
xiquysuca | incuatró | ʝokwʉn | ||||||
xis | sir | ucha úiya ucha,_uha | ima ninka | eima ʒɨka | h-álde | |||
xisgua* | retwara | |||||||
xiu | rihara sutá_rihara | ʝwá | niá | |||||
xiua | riwa riʔwa | a-ku-di-wa yiwa | ɟewʉ dʒiwɨ | níwa | ||||
xiuhun | ríhrama | |||||||
xiê | sai | rehrá | nene | inʉ inɨ, béma | ||||
xu* | ruhrama rurama | du | dʒukrumɨ | nuwí | duklöwö | |||
xuaz | risa | |||||||
xui | rihara | |||||||
xyquy | raquinro ra~wi | |||||||
ybca | ica | |||||||
ybsa | ibará | |||||||
ybza | cacumá kak-umá | úgla | ||||||
yca | icara | eygwi | ||||||
yca(2) | aca(2) | |||||||
ye | -itro | |||||||
yna | érara úrara | 'unni | ||||||
yngua | ac_aw̃ata aw̃ata | |||||||
yny | -in yarjiro | |||||||
ypqua(3) | yahncuta | |||||||
ysca | eyta eya | |||||||
ysquysuca | ina_yajquinro | iza nos-ʉn | ||||||
ysuasuca | erojocro | |||||||
ysy | or | eya ésara | ɨná | əʒa eyma | 'einki | |||
yta | átcara | ɨttá ɨtiá | hə'tsəŋ | |||||
ytyba | atuba | |||||||
za | chéycara | shea ʃe | séiaʔ | 'seisɯn | tuina | |||
zaca | chéycara | šeko | ||||||
zacansuca | checújacro checumro chequía checúm_cabro | |||||||
zaco | chicriasa | shigi | sige' | |||||
zago | bacha | |||||||
zahanasuca | sahuwinro | zhatan-ʉn | ||||||
zasqua | chaquinro jáquinro | |||||||
zie | rih_soyá | |||||||
zihiba | tábara | |||||||
zihisqua | tuninro | |||||||
zihita | cuenta,_cuénita | |||||||
zimne | chíbara | shibú ʃimbɨn | si | shi | ||||
zina | tínoa tinacoá tinro tinjacro | |||||||
zina(2) | rimyá rimjá | dí | zi | di | ||||
zinga | rácara | |||||||
zingua | chuca | |||||||
ziquy | chutuá | |||||||
ziquynsuca | chitonro | |||||||
zisqua | táyonro chiinro rahcuítinro chihinro | |||||||
zisqua(2) | chihrinro | |||||||
zisqua(3) | tihrinro | |||||||
zizua | taha catira | |||||||
zoca | toca toká | shu | chókwɨ so | tauka | tká | |||
zocam | bára | kɨggi | kʉggi | kággi | ||||
zohosuca | tohmonro,_sohmonro | |||||||
zoia | soya | |||||||
zone | ítinro chero | |||||||
zoque | tacuná | |||||||
zui | cuem | no-nɨn-ka | gə´nsin | aldusani | ||||
zy | tuniro | zu-nɨn-ka | ||||||
zysquy | cuisa | ʃamúnku | sakʉn | 'sankala | tsákú | |||
zyta | terá |